Wystawa "Krakowscy Wyklęci" w Fabryce Schindlera

Wystawa Krakowscy Wyklęci przedstawia wydarzenia z lat 1944–1956 przez pryzmat losów związanych z Krakowem osób, które po zakończeniu II wojny światowej zdecydowały się na kontynuowanie walki o suwerenność Polski w szeregach antykomunistycznego podziemia. Znajdują się wśród nich żołnierze – weterani walk z lat 1914–1920, kampanii wrześniowej oraz konspiracji antyniemieckiej z lat 1939–1945, żołnierze zawodowi, osoby cywilne, przedstawiciele różnych grup społecznych, poglądów politycznych i pokoleń.

Zatartą przez politykę komunistycznych władz pamięć o żołnierzach wyklętych przywracają zgromadzone na wystawie fotografie, dokumenty, żywe relacje i wyjątkowe pamiątki. Wśród eksponatów znajdują się m.in. stuła, brewiarz i pistolet „Vis” należące do księdza Władysława Gurgacza, pistolet maszynowy Sturmgewehr 44 używany przez żołnierzy podziemia niepodległościowego, drzwi z aresztu ze zniszczonymi napisami więźniów przetrzymywanych w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie, klucz z więzienia świętego Michała oraz przedmioty wykopane na terenie obozowiska Oddziału „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Wiele z nich prezentowanych jest w Krakowie po raz pierwszy.

Ekspozycja podzielona została na sześć części. Pierwszą z nich stanowi przypomnienie o wysiłku zbrojnym Armii Krajowej w walkach przeciwko Niemcom w czasie akcji „Burza”. W drugiej przedstawiono związki Żołnierzy Wyklętych z ideowym i militarnym dziedzictwem Polskiego Państwa Podziemnego i jego siły zbrojnej Armii Krajowej (AK).  W trzeciej części ukazany został największy sukces podziemia niepodległościowego w Krakowie – rozbicie więzienia świętego Michała i uwolnienie z niego 64 osób. 

Kolejne części wystawy dotyczą, podejmowanych przez aparat państwowy PRL-u, wysiłków zmierzających do fizycznej likwidacji oraz kompromitacji konspiratorów niezłomnie walczących o niepodległość Polski. W części czwartej przybliżono procesy pokazowe w Krakowie z lat 1947–1949 oraz  biografie osób w nich skazanych. W piątej działania operacyjne przeciwko najdłużej funkcjonującym oddziałom partyzanckim. Wystawę zamyka część poświęcona zabiegom propagandy komunistycznej, która za pomocą prasy, beletrystyki, filmu dokumentalnego i fabularnego starała się utrwalić w społeczeństwie niechęć do walczących z systemem „bandytów”.

Również dziś historia Żołnierzy Wyklętych budzi wiele kontrowersji. Wystawa Krakowscy Wyklęci pozwala zdobyć wiedzę, zmierzyć się z uprzedzeniami i stereotypami, zrozumieć sytuację, poglądy i motywacje osób, które po 1945 roku (często kolejny raz w swoim życiu) chwyciły za broń w imię  obrony niepodległości Polski.

Wystawa potrwa od 02.03.2014 do 03.08.2014.