MALARSTWO GDAŃSKIE

Kolekcja malarstwa gdańskiego znajdująca się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku obejmuje dzieła powstałe od początku XV wieku, aż po wiek XX, co tworzy niespotykany nigdzie indziej przekrój najważniejszych artystów i kierunków w sztuce gdańskiej. Znajdują się w niej obrazy artystów związanych z Gdańskiem oraz mistrzów obcych, prace wykonane na zlecenie władz miasta, przedstawicieli patrycjatu i niższych warstw mieszczaństwa (na przykład przedstawicieli cechów). Prezentowane obrazy pochodzą w dużej mierze 
z przedwojennych zbiorów powstałego w 1872 roku Stadtmuseum Danzig, czyli Muzeum Miejskiego w Gdańsku. Kolekcja jest także nadal sukcesywnie uzupełniana. Ostatnio dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zakupiony został Portret Jerzego IV Konopackiego i Anny z Konarskich Konopackiej ło warsztatu Hermanna Hana, natomiast dzięki wsparciu firm Doraco oraz Energa SA możliwe jest prezentowanie Portretu młodzieńca Portretu mężczyzny Peetera Danckersa de Rij. 

Galeria podzielona jest na dwie części, pierwsza poświęcona jest sztuce nowożytnej, którą otwiera prezentacja sztuki sakralnej, a w dalszej przestrzeni pokazywane jest malarstwo świeckie – zarówno realizacje wykonywane na potrzeby sztuki publicznej, jak i dla prywatnych fundatorów. W drugiej sali zaś znajdują się obrazy powstałe w XIX i w pierwszych trzech dekadach wieku XX. 
Obrazy pochodzące z końca XV i początku XVI wieku odzwierciedlają wpływy sztuki niemieckiej, zwłaszcza Albrechta Dürera i Lucasa Cranacha Starszego. Jednym 
z ciekawszych przykładów jest portret Christopha von Suchten, gdańskiego humanisty, będący najwcześniejszym zachowanym samodzielnym portretem świeckim gdańszczanina. 

Koniec XVI i XVII wiek to okres rozkwitu malarstwa gdańskiego. W tym okresie znacznie bardziej zauważalne są wpływy malarstwa holenderskiego. Do najwybitniejszych malarzy tego okresu można zaliczyć Antona Möllera, a także Daniela Schultza i Andreasa Stecha uznanych za najlepszych gdańskich portrecistów. Obraz autorstwa ostatniego 
z wymienionych artystów, Martwa natura z wiewiórką z ok.1672-8, stanowi jeden z niewielu zachowanych przykładów martwej natury w sztuce gdańskiej. 
W wieku XIX ponownie są zauważalne wpływy szkoły niemieckiej, zwłaszcza ośrodków 
w Monachium, Düsseldorfie i Berlinie. Głównie ze względu na fakt, że właśnie w tych miastach kształciła się większość gdańskich artystów. Oprócz popularnych w tym okresie motywów artyści gdańscy odwoływali się także do dawnej historii grodu nad Motławą, czego przykładem jest obraz Szlachta w Gdańsku Wilhelma Augusta Stryowskiego z około 1900 roku a także obrazy ilustrujące wnętrza Dworu Artusa.
Gdańskie malarstwo odzwierciedla pragmatyczny stosunek gdańszczan do sztuki, stanowiącej jeden z elementów języka propagandy gloryfikującej miasto i jego mieszkańców.