Gliwice miasto wielu kultur

Zwiedzanie wystawy stałej w Zamku to szczególna wycieczka w przeszłość miasta. To także podróż w czasy prehistoryczne obszaru zakreślonego dzisiaj granicami powiatu gliwickiego. Wystawa znajduje się w obiekcie o średniowiecznym rodowodzie, czego uważny obserwator nie przeoczy. Z łatwością dostrzeże wysuniętą z fasady budowli linię muru obronnego i ślady fosy. Podejrzenie o dawną metrykę budowli budzi już na pierwszy rzut oka jej kształt, zwłaszcza wyraźnie zarysowana wieża, pozostałość jednej z kilkudziesięciu baszt wplecionych w okalające miasto średniowieczne obwarowania. We wnętrzu czeka na odwiedzających nowoczesna ekspozycja. Wystawa daje możliwość indywidualnego zgłębiania przeszłości poprzez wybór dowolnego wątku i czasu w historii miasta. Daje możliwość poznawania szczegółów, ale także wybór śledzenia zaproponowanych w toku wystawy wątków w sposób mniej angażujący. Ekspozycja przygotowana została także z myślą o najmłodszych zwiedzających.

Pradzieje

Archeologiczny wątek wystawy ukazuje przełomowe momenty w pradziejach regionu gliwickiego. Materialne ślady epoki myśliwych i zbieraczy, pierwszych rolników i pasterzy, bogactwo znalezisk związanych z kulturą łużycką, w tym zabytki pochodzącego z niezwykłego cmentarzyska kultury łużyckiej w Świbiu są pretekstem dla bogatej informacji o warunkach życia ludzi a także przemianach kulturowych i cywilizacyjnych w tych odległych czasach. Na wystawie prześledzić można zmiany klimatyczne i środowiskowe, jakie zaszły w plejstocenie, potocznie nazywanym epoką lodowcową i jaki wpływ wywarły na obszar obejmujący dzisiaj powiat gliwicki. Szczególną rolę w prezentacji odgrywają eksponaty zwierząt plejstoceńskich, zrekonstruowane szkielety mamuta i nosorożca włochatego, pochodzące z okolic Gliwic.

Od średniowiecza po czasy nowożytne

Wystawa ukazuje historię miasta poprzez chronologicznie ułożony wybór zagadnień. Początki miasta, jego dzieje na przestrzeni od XIII do XVIII wieku ze wskazaniem najważniejszych wydarzeń. Czas narodzin przemysłu w XVIII w. i gwałtowny rozwój miasta zapoczątkowany ekspansją przemysłowej cywilizacji w XIX wieku. Porusza zagadnienie przynależności państwowej miasta na przestrzeni całej jego historii. Mówi o różnych aspektach życia miasta i wpływu na nie wydarzeń, takich jak podział Górnego Śląska po powstaniach śląskich i plebiscycie, czasach nazizmu, zmiana granic po 1945 roku. Ukazuje wielokulturowość miasta, wskazując na różnorodność narodową i konfesyjną jego mieszkańców zarówno przed jak i po 1945 roku. Uwagę zwracają unikatowe archiwalne fotografie ukazujące miasto, dokumentujące obiekty przemysłowe, rejestrujące życie ludzi w regionie gliwickim od połowy XIX wieku. Na wystawie zobaczyć można także tradycyjną śląską kuchnię i izbę a także kolekcję ludowych strojów.

Autorzy wystawy:
Damian Recław – część historyczna
Bożena Kubit – cześć etnograficzna
Monika Michnik – część archeologiczna

Oprac. na podstawie materiałów D.Recława, M.Michnik i wcześniejszych opracowań.