Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!

Konin

Biskup-pielgrzym i kamienny herbarz

Kościół w Gosławicach ma wprawdzie dosyć niecodzienną bryłę, ale w pierwszej chwili - sądząc po neogotyckim detalu - można to złożyć na karb romantycznej fantazji któregoś z miejscowych dziedziców. Okazuje się jednak, że historia tej świątyni jest znacznie starsza. Jej fundatorem był bowiem biskup poznański Andrzej Łaskarz (1362-1426), wybitny dyplomata na usługach króla Władysława Jagiełły i jeden z członków delegacji polskiej na sobór w Konstancji. Łaskarz w latach 1409-1410 wziął udział w pielgrzymce do Ziemi Świętej. Pobyt w Jerozolimie nasunął mu zapewne myśl wybudowania w swojej rodzinnej wsi kościoła, który miał być ideową kopią Anastasis (po grecku: Zmartwychwstanie), czyli głównej kaplicy Bazyliki Grobu Świętego. Plan kościoła w Gosławicach nie nawiązuje jednak bezpośrednio do kształtu świątyni jerozolimskiej, lecz jest zmodyfikowanym powtórzeniem planu kaplicy z połowy X w. przy katedrze w Konstancji. Jest to więc kopia wcześniejszej kopii. W średniowieczu takie kopiowanie traktowano dosyć swobodnie, pozwalając sobie na twórcze przetwarzanie pierwowzoru, biorąc przy tym pod uwagę możliwości i potrzeby fundatora.

Jerozolimska Anastasis ma formę rotundy z trzema niewielkimi półkolistymi absydami i dodanym w XI w. przedsionkiem, co na planie wygląda jak krzyż wpisany w koło - odwieczny symbol doskonałości. W Gosławicach jerozolimska rotunda została zredukowana do niewielkiej ośmiobocznej nawy nakrytej wspaniałym sklepieniem palmowym (wspartym na jednym filarze), natomiast absydy znacznie rozbudowano, tworząc wieniec symetrycznych prostokątnych przybudówek, które pełnią funkcję kruchty, dwóch kaplic bocznych i prezbiterium.

Z pierwotnego wyposażenia zabytkowego kościoła po licznych wojnach, pożarach i przebudowach zachowały się tylko drobne, ale bardzo cenne elementy wystroju architektonicznego w postaci kolekcji 26 herbów rycerskich (pierwotnie było ich 36) wykutych na wspornikach i zwornikach sklepień. W prezbiterium, a więc w miejscu najgodniejszym, znajdują się herby Królestwa Polskiego, króla Władysława Jagiełły i jego aktualnej (drugiej z kolei) żony, Anny Cylejskiej, oraz głównych postaci ówczesnego episkopatu: biskupa krakowskiego Wojciecha Jastrzębca, włocławskiego Jana Pelli i samego fundatora, który pieczętował się Godziembą, czyli godłem przedstawiającym złotą sosnę z trzema konarami i pięcioma korzeniami. Wśród pozostałych można znaleźć herby polskich delegatów na sobór w Konstancji: arcybiskupa Mikołaja Trąby, rektora Pawła Włodkowica, Zawiszy Czarnego i Janusza z Tuliszkowa, oraz innych współpracowników, przyjaciół i powinowatych Andrzeja Łaskarza. Jeśli dodamy do tego osiem kolejnych, które wykuto na gotyckiej chrzcielnicy, to mamy tutaj chyba najbogatszy zbiór średniowiecznych herbów polskich, prawdziwy kamienny herbarz, w którym sportretowana została elita Królestwa Polskiego z pierwszej ćwierci XV w.

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na