Od czasu, gdy lądolód ustąpił z obszaru Pomorza, a Wisła skierowała swój bieg ku Zatoce Gdańskiej, jej wody toczyły zmagania z morskim prądem budującym wał wydmowy Mierzei Wiślanej. Obrazowo rzecz ujmując, mierzeja korkowała odpływ wód rzecznych, przez co Wisła musiała rozdzielić swój nurt. Uchodziła do zatoki wieloma ramionami, tworząc deltę nazwaną Żuławami Wiślanymi.
Spowolnienie biegu rzeki w obszarze równinnej delty i wypłycenie koryt ramion ujściowych było przyczyną częstego podtapiania Żuław. Powodzie powodowały także zatory lodowe tworzące się na przedwiośniu. Z powodu jednego z nich, powstałego pod ówczesną wsią Górki, 1 lutego 1840 r. spiętrzone wody lewego ramienia - Leniwki - utorowały sobie krótszą drogę do Zatoki Gdańskiej. Wincenty Pol nowe ujście określił wtedy mianem Wisły Śmiałej.
W XIX w. Żuławy kilkakrotnie nawiedzały katastrofalne powodzie. Pod wpływem strat, jakie odnotowano, władze pruskie podjęły decyzję o skróceniu ujściowego odcinka Wisły i budowie przekopu mającego przyśpieszyć spływ wód zagrażających żuławskim polderom. Nowe koryto Wisły zaczynało się na wysokości wsi Drewnica i łagodnym łukiem zmierzało na północ, ku zatoce. Miało 7,1 km długości i szerokość od 250 do 400 m. Leniwka została odcięta od nowej arterii wałami przeciwpowodziowymi, zyskując połączenie w innym miejscu za pośrednictwem śluzy w Przegalinie. Z czasem zaczęto ją nazywać Martwą Wisłą.
Prace nad przekopem prowadzono w latach 1889-1895. Przemieszczono ponad 7 mln m3 ziemi, która posłużyła głównie do usypania wałów przeciwpowodziowych. Wody Wisły skierowały się ku morzu nowym szlakiem 31 marca 1895 r. Jego otwarcie miało uroczystą oprawę; z tłumu oficjeli wystąpił nadprezydent pruskiej prowincji, Gustaw von Gossler i umajonym na tę okoliczność szpadlem przekopał rowek w grobli, po której w parę godzin później nie było już śladu - Wisła ochoczo wlała się w nowe koryto niwelując przeszkodę. Gigantyczne hydrotechniczne przedsięwzięcie upamiętniono w stulecie otwarcia przekopu małym pomnikiem ustawionym na świbnieńskim brzegu przy nabrzeżu promu kursującego przez Wisłę.
Rzeka niezmiennie od stuleci wynosi do morza drobiny naszego kraju - rocznie ponad 2 mln m3 skalnego rumoszu! Tuż przy ujściu pozbywa się ładunku, stale przysparzając nam lądu. Dzięki temu co jakiś czas statystycy odnotowują powiększanie powierzchni Polski, a kartografowie zmieniają przebieg linii brzegowej na mapach. Obecne cyple przy ujściu Wisły są oddalone od przekopanego w 1895 r. brzegu zatoki o ok. 2 km. Na nowym lądzie w ujściu Wisły utworzono rezerwat "Mewia Łacha", chroniąc ostoję ptactwa wodnego.