Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: zabytki techniki Megapompownie i najmłodszy kawałek Polski

Rybina

Megapompownie i najmłodszy kawałek Polski

Powierzchnia Żuław Wiślanych wynosi obecnie ok. 170 tys. ha, z czego prawie 47 tys. ha to obszary depresyjne, sięgające do 1,8 m p.p.m. Na terenie całej delty Wisły tylko ok. 30% gruntów odwadniana jest w sposób naturalny, reszta to tzw. poldery, czyli obszary bezodpływowe, które wymagają sztucznego usuwania nadmiaru wody. Proces polderyzacji Żuław został zapoczątkowany w XIII w., ale mimo upływu siedmiu stuleci modernizacja systemu przeciwpowodziowego trwa nadal. W XX w. prace melioracyjne na tym terenie polegały głównie na komasacji polderów, czyli łączeniu kilku lub kilkunastu mniejszych obszarów w kompleksy odwadniane przez jedną dużą stację pomp. Pozwalało to na ograniczenie długości wałów przeciwpowodziowych, które muszą być nieustannie konserwowane, i ogólnie na zmniejszenie kosztów utrzymania polderów przy jednoczesnym skupieniu uwagi na kilku newralgicznych punktach. Najbardziej spektakularnych komasacji dokonano na terenie Wielkich Żuław Malborskich, czyli w międzyrzeczu Wisły, Nogatu i Szkarpawy. Obszar ten jest podzielony na dwie mniej więcej równe części przez rzekę Tugę, w górnym odcinku zwanej Świętą, która pierwotnie była zapewne jednym z ramion ujściowych Wisły. W 1929 r. zlikwidowano 37 małych polderów między Wisłą i Tugą i połączono je w jeden o pow. ok. 22 tys. ha, odwadniany przez stację pomp w Chłodniewie (u ujścia rz. Linawy do Szkarpawy). Z kolei na wschód od Tugi w 1942 r. zlikwidowano kolejne 32 poldery, które od tego czasu obsługiwała stacja pomp w Osłonce, usytuowana przy ujściu Kanału Panieńskiego do Zalewu Wiślanego.

W marcu 1945 r. pompownie Chłodniewo i Osłonka zostały uszkodzone przez wycofujące się wojska niemieckie, na skutek czego ogromne obszary aż po Tczew i Malbork na kilka lat zostały zalane wodą. Całkowite osuszanie polderów miedzy Wisłą i Nogatem trwało do połowy lat 50. Warto dodać, że na każdej stacji znajdują się po trzy zespoły pompowe, które łącznie w ciągu sekundy mogą przepompować ok. 21 tys. litrów wody! Ciągła praca wszystkich trzech pomp w Osłonce przez jedną dobę może więc spowodować obniżenie poziomu wody na polderze o 8,3 mm. Obie stacje są udostępniane do zwiedzania po uzgodnieniu z Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego (tel. 058 343 22 54) i stanowią wartą obejrzenia hydrotechniczną atrakcję turystyczną na Żuławach.  

Przy okazji wizyty w stacji pomp Chłodniewo, położonej na terenie wsi Rybina, można zobaczyć trzy czynne,zabytkowe mosty ruchome znajdujące się w tej miejscowości: dwa zwodzone, na drodze z Nowego Dworu Gdańskiego do Stegny, oraz most obrotowy, zbudowany w 1905 r. dla potrzeb kolei wąskotorowej, która jest czynna w sezonie letnim.

Stacja pomp w Osłonce została zbudowana na terenie, który jeszcze w latach 30. XX w. stanowił część Zalewu Wiślanego. Wody zalewu sięgały wówczas do oddalonej 4 km na zachód wsi Stobiec i 3 km na południe do Marzęcina. Pod Marzęcinem zachowały się ruiny wrót przeciwsztormowych z 1884 r., które zamykały dawne ujście Kan. Panieńskiego. Obszar między Marzęcinem, Stobcem i Osłonką jest zatem najmłodszym kawałkiem ziemi żuławskiej, a zarazem najgłębszą sztuczną depresją w Polsce, sięgającą do 2,4 m poniżej poziomu morza.

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na