Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!

Krynica Morska

Ostatnia granica

Wąski pas Mierzei Wiślanej ciągnie się na przestrzeni ponad 100 km, z których ok. 80 znajduje się obecnie w granicach Polski, a pozostała część w rosyjskim obwodzie kaliningradzkim. Tradycja sporu o przynależność państwową mierzei jest bardzo stara. W XIII w. jej cześć zachodnia została opanowana przez księstwo pomorskie, a wschodnia przez Krzyżaków. W 1308 r. Zakon na półtora wieku zajął całą mierzeję, lecz po wojnie trzynastoletniej musiał oddać Polsce 4/5 jej długości. Niestety zatrzymał wówczas jej wschodni koniec wraz z jedynym czynnym przejściem wodnym z Bałtyku na Zalew Wiślany w pobliżu Piławy. W 1772 r. Prusy w ramach I rozbioru Polski zagarnęły Pomorze Gdańskie i cała mierzeja ponownie, z krótką przerwą w okresie istnienia napoleońskiego Wolnego Miasta Gdańska (1807-1813), znalazła się pod jednym panowaniem.

Do kolejnego podziału doszło w 1920 r., kiedy to na mocy podpisanego rok wcześniej traktatu wersalskiego pokonane Niemcy musiały zwrócić Polsce Pomorze, a Gdańsk po raz drugi w swojej historii stał się wolnym miastem, tym razem pod egidą Ligi Narodów. W skład tego tworu politycznego wchodziły również niemal całe Żuławy Wiślane i połowa mierzei. Granica wolnego miasta została oznaczona w terenie standardowymi słupkami, na których z jednej strony były wyryte litery FD (Freie Stadt Danzig), a z drugiej P (Polska) lub D (Deutschland). W 1939 r. Wolne Miasto Gdańsk zostało przyłączone do III Rzeszy. Prawdopodobnie krótko potem (według innej wersji dopiero po wojnie) słupki graniczne zostały usunięte i zniszczone, wobec czego dzisiaj są one rzadkim widokiem. Z nieznanej przyczyny najlepiej zachowanym fragmentem granicy gdańskiej z lat 1920-1939 jest odcinek na Mierzei Wiślanej w pobliżu miejscowości Przebrno. Dawna ścieżka graniczna to leśna droga, która przecina szosę biegnącą wzdłuż mierzei na wysokości pomnika poświęconego ofiarom istniejącego tutaj w czasie wojny obozu filialnego KL Stutthof. Idąc tą drogą w kierunku plaży nad Zatoką Gdańską, mijamy po drodze 3 dobrze zachowane słupki graniczne z literami FD i D. Czwarty i ostatni znajduje się nieco na uboczu, ok. 100 m na zachód od drogi, na szczycie zalesionej wydmy tuż przed plażą. Jest on bardziej okazały od poprzednich i oprócz wspomnianych liter umieszczono na nim również napis: Versailles 28.6.1919.

Położenie Cieśniny Piławskiej po krzyżackiej (później książęcej) stronie mierzei było w XVI-XVIII w. przyczyną licznych zatargów pomiędzy Prusakami i Elblągiem, dla którego ten przesmyk był jedynym dogodnym wyjściem na morze. Już wtedy powstały plany przekopania kanału na polskiej części mierzei w okolicy Przebrna. Pozwoliłby on radykalnie skrócić drogę do portu elbląskiego i uniezależnić się od łaski książąt pruskich. Dzisiaj wobec identycznych problemów, jakie mamy z żeglugą przez Cieśninę Piławską na skutek opanowania jej w 1945 r. przez Rosję, władze samorządowe gmin nad Zalewem Wiślanym coraz głośniej domagają się realizacji tamtego projektu. Co ciekawe, stara nazwa Przebrno niedwuznacznie świadczy o tym, że we wczesnym średniowieczu istniała tutaj jedna z naturalnych przerw w mierzei, którą można było przepłynąć z Bałtyku na zalew.
 

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na