Rezerwat został utworzony w 1954 r. Obejmuje obszar 67 ha. Położony jest w granicach Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Ochroną objęto grzbiet oraz zbocza wydłużonego zalesionego wzniesienia Góry Zelejowej (372 m n.p.m.), stanowiącej najwyższy szczyt Pasma Zelejowskiego Gór Świętokrzyskich, zbudowanego z wapieni paleozoicznych z licznymi zjawiskami krasowymi. Wzdłuż grzbietu góry, porośniętego borem sosnowym, ciągnie się zbudowana z wapieni grań skalna, ze śladami wietrzenia krasowego. Na łagodnym południowym zboczu góry wśród skał rozwijają się ciepłolubne zarośla z udziałem tarniny, berberysu, jałowca, irgi zwyczajnej, irgi czarnej oraz kilku gatunków róż. W szczelinach skał oraz w miejscach odsłoniętych rosną rośliny kserotermiczne m.in. rojnik pospolity, rozchodnik wielki, lucerna kolczastostrąkowa, bluszczyk owłosiony, oman wąskolistny, chaber nadreński, aster gawędka i krwawnik pannoński, zawilec wielkokwiatowy, wiśnia karłowata. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej.
W zboczu Góry Zelejowej znajduje się stary kamieniołom wapienia, tzw. zlepieńca zygmuntowskiego. Nazwa wzięła się stąd, że kiedy w 1644 r. król Władysław IV postanowił wznieść w Warszawie pomnik swego ojca, Zygmunta III Wazy (Kolumnę Zygmunta), z wapienia wydobytego z tego kamieniołomu wykuto pierwszy trzon tej kolumny.