W 1383 r. zdarzyła się w Pyzdrach niezwykła historia. W czasie oblężenia miasta podczas wojny domowej Grzymalitów z Nałęczami wystrzelono z armaty kamienną kulę, która zgruchotała bramę zamkową i pozbawiła życia stojącego tuż za bramą Mikołaja, proboszcza z pobliskiego Biechowa. To wydarzenie, odnotowane w kronice Janka z Czarnkowa, jest najstarszą wzmianką źródłową o użyciu w Polsce artylerii.
Pyzdry były własnością królewską i siedzibą starosty, a od drugiej połowy XIV w. miastem powiatowym w województwie kaliskim. W XV w. dorównywały znaczeniem Kaliszowi i Sandomierzowi.
W 1818 r. miasto utraciło rangę stolicy powiatu, przez 100 lat stanowiło nadgraniczny ośrodek Cesarstwa Rosyjskiego, a okresowo (1870-1919) było nawet pozbawione praw miejskich. Obecnie liczą niewiele ponad 3 tys. mieszkańców i są centrum gospodarczym rolniczej gminy. Obchodzona w 2007 r. 750. rocznica lokacji była okazją do przypomnienia bogatych dziejów miasta.
Do naszych czasów przetrwał kościół pofranciszkański z ok. 1339 r., w obecnej formie późnobarokowy. W przyległym klasztorze mieści się Muzeum Regionalne, przez które można wejść do krużganków, gdzie warto zobaczyćpozostałości polichromii późnogotyckiej i renesansowej z XV-XVI w. oraz 18 malowideł Adama Swacha z 1733 r. Przed muzeum stoi żeliwny słup z dawnej granicy prusko-rosyjskiej.
Późnogotycki kościół farny pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XV w. Po pożarach w 1768 i 1807 r. znajdował się przez wiele lat w ruinie; od tego pochodzi popularne wśród brydżystów powiedzenie "goły jak kościół w Pyzdrach". Wieże świątyń, usytuowanych na wysokim brzegu Warty, dominują w panoramie miasta.