Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca niezwykłe: historie niezwykłe Jamy-Przybysz - narodziny Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Przybysz

Jamy-Przybysz - narodziny Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Nieistniejący dwór w przysiółku Przybysz w Jamach do lat trzydziestych XX wieku, był siedzibą administracji dominium włości Ossolińskich.Ten modrzewiowy dwór, otoczony parkiem krajobrazowym zbudował Józef Maksymilian Ossoliński, urodzony w 1748 roku w Woli Mieleckiej. Ossoliński podjął myśl stworzenia wielkiej, narodowej biblioteki i w tym celu przy pomocy proboszcza pobliskiego Zgórska – księdza Hieronima Juszyńskiego oraz kasztelana bieckiego – Ewarysta Kuropatnickiego, stopniowo gromadził księgozbiór, pozyskując do niego wiele wybitnych dzieł z różnych dziedzin nauki.

Cenne księgozbiory zgromadzono w Woli Mieleckiej i dworze "Przybysz" w Jamach. Opiekował się nimi młody wówczas naukowiec, Samuel Bogumił Linde. W 1816 roku powstała po usilnych staraniach Ossolińskiego - Fundacja. Na jej utrzymanie przeznaczył Ossoliński, dochody z klucza zgórskiego i folwarków w Woli Mieleckiej i Piątkowcu. Księgozbiór został w roku 1817 przeniesiony do klasztoru pokarmelitańskiego we Lwowie, jednak siedzibą fundacji pozostał dwór Przybysz i pełnił tę funkcję do wybuchu II wojny światowej.

W miejscu gdzie znajdował się dwór stoi dziś krzyż i skromny pomnik. Przypominają one tragiczne czasy majątku w Jamach z roku 1846, kiedy to w czasie Rabacji Galicyjskiej zamordowany został przez chłopską czerń - Teodor Broniewski, kurator Wydziału Ekonomicznego Biblioteki Ossolińskich oraz dwunastu jej pracowników. Dwór Przybysz był w czasie okupacji ośrodkiem konspiracji. 20 maja 1944 roku gestapo dokonało pacyfikacji dworu. Zamordowani zostali: por. Janusz Skrzypek, ps. „Konrad” i Stanisław Zieliński, pracownik administracyjny, członek AK. Aresztowano zarządcę majątku, Jana Skrzypka, por. Stanisława Sołtysa, ps. „Wójt”, Stanisława Mazura, Józefa Piszczka, Józefa Kędziołkę oraz dwóch, ukrywających się we dworze, żołnierzy radzieckich. Stanisław Sołtys został zamordowany w więzieniu na zamku w Rzeszowie, żołnierzy radzieckich rozstrzelano w lipcu tego roku.

O dawnej świetności tego miejsca świadczy dziś tylko park,krzyż i pomnik z tablicą poświęconą tragicznym wydarzeniom z 20 maja 1944 roku. Przetrwało też Ossolineum, mające siedzibę we Wrocławiu. Mało kto wie jednak, że początki zbiorów Ossolińskich wiążą się z dworem Przybysz w Jamach,przy drodze z Mielca do Krakowa.

Zaproponował: jerzy_zmihorski_stary

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na