W latach 1942-1943, w pobliżu stacji kolejowej w Bełżcu, działał niemiecki obóz zagłady. Należał do największych obozów obok Auschwitz-Birkenau i Treblinki. Szacunkowe dane mówią o ok. 500 tys. zagazowanych tu ludzi, wśród których zdecydowaną większość stanowili Żydzi z okolic Krakowa, z Lubelszczyzny i Galicji oraz Żydzi niemieccy, austriaccy, czescy i słowaccy.
Prochy ofiar znajdują się w 33 masowych grobach. Do niedawna było to jedno z najbardziej zapomnianych miejsc, w których dokonał się Holokaust. Upamiętniał je postawiony dopiero w 1963 r. skromny pomnik. Po podpisaniu w 1993 r. umowy pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Amerykańskim Komitetem Żydów powstał projekt budowy monumentalnego kompleksu upamiętniającego ofiary bełżeckiego obozu. Polscy autorzy projektu - Andrzej Sołyga, Marcin Roszczyk i Zdzisław Pidek - stworzyli imponujące rozmachem i niezwykle przejmujące przestrzenne założenie pomnikowe. Jego najważniejszą częścią jest Cmentarzysko. Obejmuje rozległe pole pokryte bryłami żużla. Fragmenty znaczone wyraźnie ciemniejszymi partiami żużla to miejsca zlokalizowanych masowych grobów, odkrytych w czasie wykopalisk archeologicznych poprzedzających prace budowlane.
Przez środek Cmentarzyska prowadzi Szczelina. To droga, którą w 1942 r. pędzono tysiące ludzi na śmierć w komorach gazowych. Pokonując ją, odczuwamy narastanie lęku - po obu stronach wyrastają nad nami coraz wyższe, osaczające ściany. W miejscu, gdzie znajdowały się komory gazowe, gdzie gasło życie anonimowych ofiar, autorzy pomnika umieścili w niszy oryginalny ohel, nagrobek z wyrytymi na ścianach setkami żydowskich imion. Ważną częścią Miejsca Pamięci jest Muzeum. Budynek zlokalizowano na terenie dawnej obozowej rampy kolejowej. Jego wydłużony kształt ma przypominać pociąg, jakim do Bełżca przywożono Żydów. W nowoczesnym wnętrzu urządzono bardzo ciekawie zaaranżowaną ekspozycję, poświęconą obozowym ofiarom i katom. To jedno z najmłodszych polskich muzeów, otwarte uroczyście razem z całym kompleksem pomnikowym 3 czerwca 2004 r. Czynne jest przez cały rok codziennie, z wyjątkiem świąt, także żydowskiego święta Jom Kippur.
Muzeum-Miejsce Pamięci w Bełżcu tel. 84 665 25 10