Zalewo powstało pod koniec XIII w. wokół nowo budowanego zamku krzyżackiego i niemal od razu otrzymało prawa miejskie (na prawie chełmińskim). Przez wieki rozkwitało jako stolica powiatu i siedziba konsystorza. Krysyz nastąpił na przełomie XVII - XVIII w. na skutek zniszczeń wojennych, wielkiego pożaru i epidemii dżumy.
Drugą młodość Zalewo otrzymało w połowie XIX w. po otwarciu linii kolejowej Ostróda-Elbląg i budowie Kanału Elbląskiego.
Dziś świadkiem dawnej wielkości jest mierzący ponad ćwierć hektara plac - dawny rynek miejski. Zachowała się tylko część jego północnej pierzei; pozostałe budynki zostały zniszczone - już po zakonczeniu działań wojennych - przez Armię Czerwoną, zaś materiały budowlane wywieziono do odbudowującej się Warszawy. Dziś zachodnia strona rynku jest otwarta, po południowej i wschodniej stoją nowe budynki; w centralnej części urządzono skwer.