Chociaż zakon Braci Krzyżowych Pańskiego Grobu Jerozolimskiego (bożogrobcy) powstał oficjalnie w 1114 r., powołana przez Gotfryda de Bouillon kapituła opiekunów grobu Chrystusa była znana już w 1099 r. Sława zakonu dotarła do Europy i pół wieku później rycerz Jaksa z rodu Gryf sprowadził zakonników do Miechowa. Murowany bazylikowy kościół zbudowano w stylu romańskim w l. 1233-1293, później przebudowano w stylu gotyckim (l. 1394-1410) i barokowym (XVIII w.). Kościół, jako pierwszy w Europie, reprezentował ideę Grobu Bożego.
W 1530 r. na wewnętrznym dziedzińcu klasztoru wzniesiono kaplicę Grobu. Gotycko-renesansowa budowla jest kopią jerozolimskiej. W zachodnią ścianę wmurowano kamień przywieziony z grobu Chrystusa, a na rozsypanej świętej ziemi, pod kopułą, skonstruowano kamienny grób Chrystusa. W jego dolnej części widać kwadratową niszę zdobioną polichromią. W Wielki Piątek wsuwa się tu figurę zmarłego Syna Bożego. Górną, drewnianą część dobudowano w stylu barokowym, prawdopodobnie podczas ostatniej renowacji w drugiej połowie XVIII w. W ołtarzu wisi obraz Złożenie do grobu.
Działalność bożogrobców, zwanych później w Polsce miechowitami, skupiała się na prowadzeniu szkół i szpitali, dzięki czemu wieś Miechów już w 1290 r. otrzymała prawa miejskie. Podstawową regułą zakonu było jednak organizowanie nabożeństw pasyjnych. Opactwo wprowadziło zwyczaj urządzania grobu Pańskiego w Wielki Piątek. Miechów zyskał rozgłos i przywileje dzięki… krucjatom. Szczególne znaczenie miejsce to zyskało po opanowaniu Jerozolimy przez innowierców. Kiedy muzułmanie wojowali mieczem, uniemożliwiając pielgrzymki do Jerozolimy, wierni z całej Europy zaczęli przyjeżdżać właśnie tutaj. Kiedy w XV w. dobra bożogrobców z innych państw przechodziły w ręce Zakonu Kawalerów Maltańskich, ogromne wpływy miechowitów sprawiły, że ich majątek oszczędzono. Działali aż do 1819 r., kiedy ich włości przejęli rosyjscy zaborcy. Zakon reaktywowano dopiero w 1995 r., a Wielkim Przeorem mianowano kardynała Józefa Glempa.
Klasztor pochodzi z 2 połowy XII w., przebudowano go w l. 1384-1423, XVI i XVII w. Ma prostokątny wirydarz z gotycko-renesansowymi krużgankami. Po kasacie bożogrobców w 1819 r. podupadł. Do zabudowań należy również 50-metrowa wieża z ciosów romańskich. W jej podziemiach od 1986 r. działa galeria sztuki "U Jaksy".