W Przemkowie i okolicach pierwsi prawosławni znaleźli się już w czerwcu i lipcu 1947 roku. Pochodzili w większości z terenów Łemkowszczyzny. W lipcu 1947 r. ks. Stefan Biegun zwrócił się do Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu o wyrażenie zgody na utworzenie parafii w Przemkowie. Odpowiedź była jednak odmowna.
Na początku 1948 r. podjęto ponowne próby uruchomienia parafii w Przemkowie. Na skutek sprzeciwu Ministerstwa Ziem Odzyskanych sprawa została odłożona. Jednak starania i nieustępliwość ks. Stefana Bieguna doprowadziły do zebrania podpisów wśród ludności prawosławnej Przemkowa, a 14 czerwca 1949 r. pierwsza św. Liturgia, którą celebrował ks. Wiktor Masik, pierwszy proboszcz parafii przemkowskiej (1949-1952). Wraz z ks. Biegunem położył on duże zasługi w sprawie stworzenia i uporządkowania w Przemkowie prawosławnej świątyni. Według relacji ks. Masika nabożeństwo to zgromadziło ponad 500 osób.
Jednak prawnie parafia jeszcze nie funkcjonowała. W lipcu 1949 r. ks. Stefan Biegun ponownie pisemnie prosił Ministerstwo Administracji Publicznej w Warszawie o wyrażenie zgody na zorganizowanie parafii prawosławnej w Przemkowie. Ostatecznie sprawa jej utworzenia została sfinalizowana 27 lutego 1951 roku. Oficjalne przekazanie byłego kościoła ewangelickiego na rzecz parafii prawosławnej w Przemkowie nastąpiło 14 czerwca 1951 r. w Prezydium GRN w Przemkowie. Komisja przekazywała kościół, cmentarz przykościelny i budynek parafialny z zabudowaniami gospodarczymi.
Cerkiew prawosławna w Przemkowie mieści się zatem w poewangelickim kościele protestanckim wybudowanym w 1774 roku. Wygląd zewnętrzny jest typowy dla budownictwa sakralnego Kościoła zachodniego tego okresu. Domeną cerkwi jest wysoka (40 m), górująca nad miastem, smukła wieża zakończona krzyżem (dobudowana w 1871 r.). Wewnątrz świątyni znajdują się dwie kondygnacje balkonowe.
Trudności, na jakie napotykali wierni w pierwszym okresie funkcjonowania cerkwi, związane były przede wszystkim z odremontowaniem i należytym zabezpieczeniem świątyni. Zasadnicze znaczenie dla rozwoju parafii przemkowskiej miało mianowanie na stanowisko proboszcza ks. Mikołaja Poleszczuka. Działalność nowego duchownego, który od 1963 r. objął parafię w Przemkowie, doprowadziła do przywrócenia cerkwi do stanu używalności. Wykonano kapitalny remont całego obiektu. Otynkowano ściany, wykonano instalację elektryczną, zmienione zostały podłogi, zrobiono nowy ikonostas, który do dnia dzisiejszego zdobi świątynię. Zlikwidowane zostały też ławki na bocznych balkonach. Pozostawiono jedynie kazalnicę – ambonę, która wskazuje na to, że był to obiekt ewangelicki. Sprowadzony został również prof. Adam Stalony-Dobrzański z Krakowa, który w latach 1964-1965 wykonał freski wewnątrz świątyni.
Po śmierci ks. Poleszczuka parafią czasowo zarządzał ks. Bazyli Janicki, a następnie ks. Bogdan Syncio. Dzięki jego inicjatywie doprowadzono m.in. do odnowienia elewacji zewnętrznej cerkwi. Jesienią 1979 r. ludność prawosławna w Przemkowie witała ks. Igora Popowicza, który do dnia dzisiejszego stoi na czele parafii. Z jego inicjatywy przeprowadzony został kapitalny remont zewnętrzny (zakończony w 1997 r.). Dokonano również renowacji fresków wewnątrz świątyni.
Parafii nie ominęły również przykre i bolesne chwile. Kilka włamań i kradzieży cennych ikon i utensyliów liturgicznych (włamanie w nocy z 28/29 marca 1981 r. – skradziono 21 ikon) przyczyniło się do częściowego zubożenia świątyni. Wypadkiem, który odbił się silnym echem wśród całej społeczności Przemkowa była profanacja cerkwi w listopadzie 1994 roku. Nieznani sprawcy po przepiłowaniu prętów kraty okiennej dostali się do wnętrza, skąd skradziono dwa krzyże z ołtarza, kielich liturgiczny, trzy ikony i daronosicę. Sprofanowano Najświętszy Sakrament, z Ewangelii wyrwano ozdobny ornament i wizerunki Ewangelistów. Porozrywano również szaty liturgiczne i połamano krzyże w ikonach procesyjnych. W związku z aktami wandalizmu i kradzieży zainstalowano nowoczesny system alarmowy.
(Autor: Stefan Dudra. Skrócona wersja artykułu opublikowanego w „Wiadomościach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 2004, nr 5.)