Smardzewice

Historia sanktuarium św. Anny wiąże się z objawieniami św. Anny. Ukazała się ona ubogiemu wieśniakowi Wojciechowi Głowie i prosiła, żeby czcić Ją wraz z córką - Maryją i wnukiem - Jezusem. Wiadomość o objawieniach szybko się rozniosła i wkrótce do tego miejsca zaczęli licznie przybywać pątnicy. W latach 1620-1621 biskup kujawski, Paweł Wołucki, wzniósł drewniany kościółek. W 1639 roku biskup Mateusz Łobiński opiekę nad nad nowo powstałym sanktuarium, powierzył franciszkanom konwentualnym. W latach 1683-1699 został wybudowany nowy, murowany obiekt. Kościół św Anny jest budowla barokową, która składa się czteroprzęsłowej nawy i dwuprzęsłowego, prostokątnego prezbiterium. Ma on sklepienie kolebkowe. Ołtarz główny prezentuje styl barokowy i pochodzi z ok. 1700 roku. W centralnym miejscu ołtarza można zobaczyć obraz św. Anny, obok którego ustawiono rzeźby świętych: Józefa, Joachima, Franciszka i Antoniego Padewskiego. Wewnątrz kościoła zamontowanych jest 11 ołtarzy pochodzących z XVII i XVIII wieku i różniących się między sobą stylami architektonicznymi. Przy wejściu do kościoła znajduje się żelazny pomnik grobowy rodziny Makomaskich. Konsekracja świątyni nastąpiła 6 października 1701 roku - dokonał jej biskup Andrzej Albinowski. Parafia została erygowana 26 lipca 1775 roku przez biskupa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego. Z kościołem sąsiaduje klasztor, który na siedzibę franciszkanów został wybudowany w 1706 roku z fundacji biskupa kujawskiego, Krzysztofa Antoniego Szembeka, późniejszego Prymasa Polski. W 1964 roku, po upadku powstania styczniowego, zakon uległ kasacie. Zarządzanie parafią pozostawiono o. Ambrożemu Boińskiemu, który pracował tu aż do śmierci do - 1 lutego 1872 roku. Po śmierci duchownego parafia została przejęta przez księży diecezjalnych. W 1971 roku franciszkanie objęli duszpasterstwo w parafii. Klasztor wraz z kościołem jest otoczony murem z neogotycką bramą wejściową z XIX w. (baspan2050)