Franczak Józef "Lalek" "Laluś" "Laleczka" "Guściowa"
Zołnierz Wyklęty. Urodził się 17 marca 1918 roku w Kozicach Górnych. Jako podoficer żandarmerii brał udział w wojnie obronnej 1939. Aresztowany przez Sowietów, zdołał uciec i w 1940 roku wstąpił do ZWZ, a następnie do AK. W 1944 roku został przymusowo wcielony do II Armii Ludowego Wojska Polskiego. Zdezerterował w styczniu 1945 roku i od tej chwili ukrywał się. W tym okresie na krótko związał się z oddziałem mjr. Hieronima Dekutowskiego "Zapory". W 1947 roku Franczak został żołnierzem oddziału Zrzeszenia Wolność I Niezawisłość kpt. Zdzisława Brońskiego "Uskoka". Stanął na czele patrolu, którego zadaniem było zbieranie informacji na temat aresztowań dokonywanych przez UB, oraz dokonywanie egzekucji na funkcjonariuszach milicji, UB i konfidentach bezpieki. Od 1948 roku po rozbiciu oddziału "Uskoka" Franczak ukrywał się samotnie, utrzymując łączność z innymi ukrywającymi się "samotnikami". Nie skorzystał z amnestii z kwietnia 1956 roku. Szacuje się, że w tym czasie zaangażowanych w pomoc "Lalusiowi" było ok. 200 osób.
Urząd Bezpieczeństwa rozpoczął rozpracowanie Franczaka już w 1951 roku.
21 października 1963 "Laluś" został otoczony przez oddział ZOMO i funkcjonariuszy UB w jednym z gospodarstw w miejscowości Majdan Kozic Górnych. Zginął próbując podjąć walkę. Jego, pozbawione głowy ciało pochowano w bezimiennej mogile w Lublinie. Dopiero w 1983 roku rodzina uzyskała zgodę na przeniesienie zwłok do rodzinnego grobowca na cmentarzu w Piaskach. Był ostatnim żołnierzem polskiego podziemia antykomunistycznego. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenia dokonał prezydent Lech Kaczyński.
Dodał: rafik
Przejdź do opisu cmentarza