Beskid Niski - Łosie

Beskid Niski to dzisiaj najdziksze pasmo gór w Polsce. Na szlakach spotkać można bardzo mało turystów, a zapomniane doliny, niegdyś tętniące życiem, są dziś zupełnie puste. Warto z mapą i kompasem spróbować znaleźć ślady dawnych mieszkańców, istniejące i nieistniejące cerkwie łemkowskie, ślady po wsiach, kapliczki przydrożne itp.

Początki tych terenów sięgają 1359 r., kiedy to Kazimierz Wielki nadał ziemie w dolinie rzeki Ropy Janowi Gładyszowi z Szymbarku. Synowie Jana Gładysza lokowali wieś Łosie w XIV w. Osada była pierwotnie zamieszkana przez ludność łemkowską, co uległo zmianie w 1947 wraz z akcją "Wisła". Łemkowie z Łosia znani byli z wytwórstwa smaru do maszyn i pojazdów (tzw. mazi) oraz ludowych medykamentów wytwarzanych z wydobywanej na małą skalę ropy naftowej. Produkty te sprzedawali w trakcie podróży odbywanych charakterystycznymi wozami, samych producentów-kupców zaś nazywano "maziarzami".

Maziarze z Łosia handlowali swoimi wyrobami na dużą skalę: jeździli do Warszawy, Kalisza, Łomży oraz na Słowację, do Siedmiogrodu i Moraw. Docierali nawet do Rygi i Jekaterynburga.  O burzliwej historii tej wioski świadczy fakt trzykrotnej lokacji. Przez bardzo długi czas była w posiadaniu rodów szlacheckich. Między innymi w XVI wieku właścicielami Łosia byli Potoccy.