Sercem Płocka jest wysoki brzeg Wisły, nazywany Wzgórzem Tumskim. Roztacza się stąd wspaniały widok na szeroką dolinę Wisły. Jednak piękne widoki to zaledwie tło dla zgromadzonych w tym miejscu zabytków.
Nad skarpą górują czerwone wieże Zamku Książąt Mazowieckich. Niższa nazywana jest Szlachecką, a wyższa, przykryta pękatym barokowym hełmem, nosi nazwę Wieży Zegarowej. Zamek, wzniesiony w XIV w., był w późniejszych wiekach wielokrotnie przebudowywany. W XVI w. przejęli go benedyktyni, którzy zbudowali tu kościół i klasztor. Po II wojnie światowej w zrekonstruowanym zamku pomieszczono zbiory Muzeum Mazowieckiego.
Od 2008 r. obiekt jest siedzibą Muzeum Diecezjalnego. Najbardziej zaskakuje w nim różno-rodność zgromadzonych eksponatów. Oprócz bogatych zbiorów sztuki sakralnej (w tym dzieł sztuki złotniczej z muzealnego skarbca) wzrok przyciągają unikatowy zbiór pasów kontuszowych, a także cenne rękopisy, inkunabuły i starodruki, m.in. Biblia Płocka z XII w. oraz XIII-wieczny akt lokacji Płocka. Muzeum jest czynne od maja do końca września, od wtorku do soboty w godz. 10.00-15.00 (w niedziele 11.00-16.00), poza sezonem od środy do soboty w godz. 10.00-13.00 (w niedziele 11.00-14.00).
Wzgórze Tumskie odegrało w historii Polski wyjątkową rolę. U podnóża zamku odkryto ślady kamiennej budowli, w której najprawdopodobniej w 1085 r. przyszedł na świat Bolesław Krzywousty. Stojącą obok katedrę wzniesiono w XII w., a w następnych latach wielokrotnie przebudowywano. Na początku XX w. Stefan Szyller przywrócił jej XVI-wieczny wygląd. Świątynia ma gotyckie wieże, szczyty i oszkarpowanie oraz renesansową kopułę z latarnią. W Kaplicy Królewskiej spoczywają Władysław Herman i Bolesław Krzywousty oraz liczni książęta mazowieccy i płoccy. Bogatą dekorację malarską wnętrza świątyni według projektu Szyllera wykonali Władysław Drapiewski i Czesław Idźkiewicz. W kruchcie można podziwiać kopię romańskich Drzwi Płockich. Płaskorzeźby zdobiące kilkadziesiąt spiżowych płyt przedstawiają sceny z Pisma Świętego, obrazy alegoryczne, a także wizerunki fundatora i wykonawców.