Z wielkim miastem o ponad 1000-letniej historii związany był w ciągu wieków szereg wybitnych postaci. Poczet wielkich gdańszczan należałoby zacząć od dynastii namiestników i książąt gdańsko-pomorskich, z których Sambor I ufundował w 1186 r. klasztor w Oliwie, Świętopełk II uniezależnił się od książąt krakowskich, sprowadził dominikanów i założył pierwsze miasto na prawie niemieckim, a Mściwoj II dzięki zawarciu w 1282 r. układu zjednoczeniowego z księciem wielkopolskim Przemysłem II przyczynił się do odbudowy Królestwa Polskiego.
Z Gdańska pochodził wybitny humanista, dyplomata i biskup warmiński Jan Flachsbinder (1485-1548), zwany Dantyszkiem, czyli Gdańszczaninem.
Na Starym Mieście przy ulicy Korzennej, nieopodal ratusza staromiejskiego, znajdowało się obserwatorium astronomiczne Jana Heweliusza (1611-1687), autora pierwszych dokładnych map Księżyca, członka Królewskiego Towarzystwa Nauk w Londynie. O Heweliuszu, który był rajcą Starego Miasta, a dochody czerpał z browarnictwa, mawiano, że jest najlepszym piwowarem wśród astronomów, i najlepszym astronomem wśród piwowarów. Jego ciało spoczywa w kościele parafialnym św. Katarzyny, w grobowcu koło filara, na którym w 1780 r. umieszczono epitafium ku jego czci.
Na Głównym Mieście przy ul. Ogarnej 94 urodził się Daniel Gabriel Fahrenheit (1686-1736), fizyk, twórca skali temperatur do dzisiaj używanej w USA.
Z kolei przy ul. Św. Ducha 47 na świat przyszedł Artur Schopenhauer (1788-1860), filozof-egzystencjalista, a pod numerem 111 (Dom pod Żółwiem), jego matka Joanna Trosiener, autorka Gdańskich wspomnień młodości, w których sportretowała miasto u schyłku I Rzeczpospolitej.
Od 1798 r. kaznodzieją w kaplicy św. Anny przy kościele Św. Trójcy na Starym Przedmieściu (pofranciszkańskim) i lektorem języka polskiego w Gimnazjum Akademickim (w dawnym klasztorze franciszkańskim, obecnie siedzibie Muzeum Narodowego), a następnie nauczycielem tegoż języka w szkole przy parafii św. Jana (ul. Straganiarska 19) był Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764-1855), syn pastora z Olsztynka, zasłużony filolog, leksykograf, bibliofil i prekursor badań nad kaszubszczyzną.
Z Gdańskiem związani są również trzej nobliści: Adolf Butenandt (1903-1995), biochemik, profesor Politechniki Gdańskiej w latach 1933-1936, laureat nagrody Nobla w dziedzinie biologii (1936), Lech Wałęsa (ur. 1943), współzałożyciel NSZZ "Solidarność, prezydent III Rzeczpospolitej w latach 1990-1995, laureat pokojowej nagrody Nobla (1983) i Günter Grass (ur. 1927), pisarz niemiecki, autor powieści Blaszany bębenek, laureat literackiej nagrody Nobla z 1999 r. Tłem kilku książek Grassa jest Gdańsk z lat 20. i 30. XX w., a zwłaszcza jego dzielnice peryferyjne, dlatego można je traktować jako swoisty przewodnik po przedwojennym mieście. Pisarz spędził dzieciństwo w gdańskiej dzielnicy Wrzeszcz, która w 1945 r. tylko w niewielkim stopniu została zniszczona przez Armię Czerwoną, dlatego opisywane przez niego ulice, place i budynki w większości istnieją do dzisiaj.