Zanim elbląski kościół Mariacki został galerią, przez kilka stuleci służył, jak Bóg przykazał, miejscowym parafianom. Na początku, w połowie XIII w. opiekowali się nim dominikanie. 300 lat później przejęli go protestanci. Tym służył przez kolejne lat 400, aż zimą 1945 r. nadszedł czas końca świata dla elbląskiego Starego Miasta. Od bombardowań i ognia artylerii w kościele zawaliły się sklepienia i część ścian. Obiekt zamienił się w ruinę, dzieląc losy całego centrum Elbląga i podobnie jak ono, długo nie mógł doczekać się wkroczenia na jego teren ekip remontowych.
Dawnym kościołem NMP zainteresowali się artyści. To z ich inicjatywy świątynia powoli podniosła się z gruzów. W 1961 r. powstała tu Galeria El, przemianowana 20 lat później w istniejące do dziś Centrum Sztuki - Galerię El. Jest to licząca się w skali Polski świątynia plastycznych sztuk nowoczesnych. Od lat wystawia się tu prace z zakresu malarstwa, grafiki (także komputerowej), rzeźby, tkanin. Koneserzy zaglądają do El, by poobcować z dobrą fotografią i dać się zaskoczyć czasem kontrowersyjną instalacją. Odbywają się tu koncerty muzyczne i spektakle teatralne. Dzieje się to w świątynnym wnętrzu, z ocalałymi epitafiami i płytami nagrobnymi zacnych obywateli XVII-wiecznego Elbląga.
Centrum Sztuki - Galeria El jest czynna codziennie w godz. 10.00-18.00 (w weekendy do 17.00).