W trakcie wojny polsko-szwedzkiej w 1626 r. pod Gniewem doszło do zbrojnej konfrontacji dwóch królów, prywatnie bliskich kuzynów - Zygmunta III Wazy i Gustawa II Adolfa Wazy. Do Bitwy Dwóch Wazów doszło w ostatnich dniach września 1626 r. Polacy oblegali wówczas Gniew, zajęty dwa miesiące wcześniej przez Szwedów. Gustaw Adolf ruszył ze swoimi pułkami spod Gdańska, by wesprzeć obrońców. W kilkudniowych zmaganiach od polskiej husarii lepsi okazali się szwedzcy muszkieterzy i artylerzyści. Była to pierwsza przegrana w dziejach walk naszej pancernej jazdy.
Co roku w połowie sierpnia na błoniach u stóp gniewskiego zamku odbywa się barwna inscenizacja historyczno-batalistyczna "Vivat Vasa!". Wznoszone są ziemne szańce, do boju staje 800 żołnierzy w wiernie odtworzonych XVII-wiecznych mundurach i ekwipunkiem z epoki, huczą i dymią armaty i muszkiety, słychać tętent konnicy i szum skrzydeł polskiej husarii. W rekonstrukcyjnym widowisku uczestniczą grupy z Polski i Szwecji. W tygodniu poprzedzającym bitwę ma miejsce "szwedzka okupacja" Gniewu - jarmark ze straganami rzemieślników, koncerty, pokazy dawnych tańców, przedstawienia teatrów. Ta świetna, ściągająca tłumy widzów zabawa w historycznej oprawie to poważna dawka dobrej, mądrej rozrywki dla każdego.