Muzeum powstało w 1963 r. w dawnym klasztorze paulinów, który jest budowlą barokową z lat 1630-1642, piętrową, czteroskrzydłową z wirydarzem otoczonym krużgankami, dekorowaną fryzem wykonanym w technice sgraffito. Od 1970 r., po uzyskaniu kolejnych pomieszczeń, muzeum rozpoczęło działalność wystawienniczą. Zbiory muzeum pochodzą z Ponidzia i dokumentują tradycję, historię i kulturę regionu od czasów najdawniejszych po współczesne, co warto zobaczyć. Najważniejsze działy to: archeologiczny, artystyczno-historyczny oraz etnograficzny. Wśród stałych wystaw muzeum należy wymienić: Pradzieje Ponidzia, Sławne i znane postaci w dziejach Pińczowa, Przyroda Ponidzia oraz Pińczów - historia miasta.