Pomnik Kazimierza Wielkiego został odsłonięty 16 sierpnia 2001 r. przy ul. Pod Blankami, w miejscu, gdzie dawniej znajdował się mur miejski. Przedstawia on monarchę jadącego na koniu, ubranego w zbroję. W jednej dłoni Kazimierz Wielki trzyma akt lokacyjny miasta Bydgoszczy, w drugiej dzierży berło. Insygnia królewskie zostały odwzorowane na podstawie tych znalezionych w 1869 roku w grobowcu Kazimierza Wielkiego na Wawelu. Natomiast rysy twarzy zostały wyrzeźbione według portretu króla namalowanego przez Jana Matejkę. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Mariusz Białecki z Gdańska, zaś odlew rzeźby wykonano w pracowni Roberta Sobocińskiego w Siemianowie pod Śremem. Postać króla na koniu wykonana jest z brązu, ma 5 m wysokości i 7 m długości, waży 3 tony. Na granitowym cokole umieszczono pamiątkową tablicę z napisem: "Kazimierz III Wielki król Polski 1333-1370. Założyciel miasta Bydgoszczy 13 IV 1346". Z ciekawostek trzeba dodać, że pomysł postawienia pomnika narodził się wśród mieszkańców Bydgoszczy w 1996 roku, gdy obchodzono 650. Rocznicę Lokalizacji Miasta. Starania o budowę pomnika trwały wiele lat, powołano nawet Społeczny Komitet Budowy Pomnika; początkowo tylko mieszkańcy miasta zbierali pieniądze, dopiero w 2000 r. do budowy włączyły się władze miasta i prywatne osoby z Niemiec. I tak w 2001 r. ogłoszono konkurs na projekt pomnika. Wygrała praca Mariusza Białeckiego. Początkowo pomnik miał stanąć na Placu Teatralnym, później rozważano inne miejsca: Stary Rynek, Rybi Rynek, Wyspę Młyńską, skwer przy Brdzie, park Kazimierza Wielkiego i inne. W końcu 2006 r. Społeczny Komitet zadecydował o miejscu postawienia pomnika przy ul. Pod Blankami. Dzisiaj jest on dumą wszystkich mieszkańców Bydgoszczy. Od kilku lat przy pomniku organizowane są turnieje rycerskie, pokazy strojów z epoki kazimierzowskiej, inscenizacje nadania praw miejskich Bydgoszczy.