Znany jest wszystkim jako Ołtarz Mariacki, jednak jego właściwa nazwa to Ołtarz Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny. Retabulum ołtarza głównego znajduje się w Kościele Mariackim w Krakowie. Jego autorem jest Wit Stwosz, norymberski rzeźbiarz sprowadzony do Krakowa najprawdopodobniej w 1477 roku, w tym też roku zaczął pracę nad Ołtarzem Mariackim. Chociaż podejrzewa się, że Stwosz trochę wcześniej pojawił się w Krakowie, ponieważ przed przystąpieniem do pracy trzeba było omówić szczegóły z Radą Miejską oraz wybrać odpowiednie kłody lipowe, które musiały schnąć ok. dwóch lat, więc równie dobrze za datę sprowadzenia rzeźbiarza do Krakowa można by przyjąć rok 1475.
Nie jest jasne, dlaczego zdecydowano się akurat na niego, bowiem do tej pory nie wiadomo, po jakich szkołach był wtedy młody artysta, jak również brak informacji o jego pracach z okresu Norymbergi oraz wcześniejszych lat. Prace nad ołtarzem rozpoczęły się pod koniec maja 1477 roku, natomiast całkowicie ukończone zostały pod koniec lipca 1489 roku. Wit Stwosz zatrudniał pomocników, m.in. stolarzy, złotników, snycerzy, malarzy, a także rzeźbiarzy. Niektóre z figur bocznych nie były rzeźbione przez Stwosza, co widać po stylu. Retabulum poświęcone jest patronce kościoła - Najświętszej Marii Pannie. Scena główna ołtarza przedstawia Zaśnięcie Marii Panny. Na skrzydłach otwartego ołtarza przedstawionych jest sześć Radości Maryi, od zwiastowania po zesłanie Ducha Świętego. W momencie kiedy szafa jest zamknięta, możemy podziwiać płaskorzeźby ukazujące dwanaście scen z życia Maryi i Jezusa.
W przededniu II wojny światowej w celu ochrony ołtarza rozebrano go i barkami przetransportowano do Sandomierza, gdzie był ukrywany w katedrze oraz seminarium duchownym. W tym samym roku, tj.1939, Niemcy wywieźli dzieło do Norymbergi, gdzie trzymany był w wilgotnych podziemiach zamku. Do Krakowa powrócił w 1946 roku, został odrestaurowany w latach 1946-1950, zaś do Kościoła Mariackiego wrócił w 1957 roku. Ołtarz Mariacki jest największą gotycką nastawą ołtarzową w Europie. Jego szerokość wynosi 11 m, a wysokość 13 m. Sama szafa ma wysokość 7,25 m, a szerokość 5,34 m. Figury osiągają wysokość do 2,80 m. W ołtarzu znajduje się 200 figur wyrzeźbionych z klocków lipowych; niektóre postacie, np. Maryja i podtrzymujący ją święty Jana, wyrzeźbione są wspólnie z jednego klocka. Cała konstrukcja wykonana została z drewna dębowego, natomiast tło w modrzewiu.