Budowany na przełomie XIX i XX wieku pruski system fortyfikacji pod nazwą Twierdza Poznań do dziś należy do największych w Europie. Składał się z osiemnastu fortów, które wraz z obiektami towarzyszącymi tworzyły tzw. twierdzę fortową oraz wznoszonej w latach 1828-1869 i obejmującej ścisłe centrum twierdzy poligonalnej. W ramach tej drugiej powstały umocnienia Ostrowa Tumskiego.
W skład Cytadeli Tumskiej wchodziła m.in. Śluza Katedralna. Wybudowany w latach 1834-39 obiekt przegradzał wody Cybiny i pełnił przede wszystkim rolę jazu, którego zamknięcie spowodować miało zatopienie – w razie potrzeby – całego obszaru na południe od niej. Dziewięcioprzęsłowy murowany jaz-most miał około 55 metrów rozpiętości i 8 filarów. Filary i skrajne przyczółki wyposażono w potrójne, drewniane zastawy. Manewrowano nimi za pomocą łańcuchów nawijanych na umieszczone w pomoście technicznym kołowroty. Całość osłonięta była dwumetrowej grubości murem ze strzelnicami (mur Carnota).
Z całego kompleksu Śluzy Tumskiej do czasów współczesnych uchronił się usytuowany w pobliżu Mostu Jordana nieco zapomniany przyczółek zachodni. Nakryty wałem ziemnym ceglany budynek wzniesiono na planie prostokąta o bokach 30 m na 15 m. Do początku 2011 roku był niedostępny (służył archidiecezji poznańskiej jako magazyn). Obiekt ma dwie kondygnacje. Na wyższej znajdował się dwustronnie zamknięty bramami przejazd na most na Śluzie. Zachowała się jedna z bram, której w ramach tworzenia Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego (ICHOT) wyznaczono niepoślednią rolę. Będzie przedsionkiem do wzniesionego po drugiej stronie Cybiny gmachu Bramy Poznania. Łącznikiem jest ażurowa, oszklona kładka.
Pomieszczenia Śluzy po raz pierwszy udostępniono szerszej publiczności podczas Nocy Muzeów w maju 2013. Po raz drugi można ją było zwiedzać w czasie Dni Twierdzy Poznań w sierpniu 2013. Dodatkową atrakcją była wówczas możliwość obejrzenia kolekcji umundurowania, w tym mundurów uszytych na potrzeby filmów akcji „Walkiria” i „1920. Bitwa warszawska”. Po wnętrzach oprowadzali ubrani w stroje z epoki pasjonaci z Sekcji Historycznej Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia.