Uroczysko Piatienka, położone w pobliżu wsi Folwarki Wielkie, to jedno z ważniejszych miejsc kultu Cerkwi prawosławnej na Białostocczyźnie. Tutejsza cerkiew cmentarna i kaplica nad świętym źródełkiem należą do parafii w Topolanach. Historia tego sanktuarium sięga początków XVIII wieku.
Według tradycji, w czasie jednej z epidemii dzieciom pasącym bydło pod lasem ukazała się kobieta z dzieciątkiem na ręku i powiedziała, żeby mieszkańcy wybudowali na skraju lasu kaplicę. Ludzie przystąpili do jej budowy w miejscu objawienia, a epidemia we wsi ustała. W zbudowanej kapliczce pojawiło się źródełko, woda którego miała właściwości lecznicze. Później, wdzięczni za ocalenie, okoliczni mieszkańcy wybudowali cerkiew.
Według źródeł historycznych, cerkiew zbudowano w 1710 roku. Zachowała się prośba mieszkańców dóbr zabłudowskich skierowana do archimandryty słuckiego z 12 lutego 1744 r. o poświęcenie cerkwi na miejscu dawnej kaplicy oraz błogosławieństwo na odprawianie w niej nabożeństw.
Po 1839 r. cerkiew w Piatience była obsługiwana przez duchowieństwo parafii zabłudowskiej. W 1866 r. wieś Folwarki Wielkie wraz z Piatienką dołączono do parafii w Potoce. Piatienka była filią tej parafii do 1918 roku.
Nową cerkiew Podwyższenia Świętego Krzyża w Piatience wybudowano na miejscu starej cerkwi na koszt parafian. W latach 70. XIX w. przeprowadzono gruntowny remont cerkwi, a w 1880 r. ją poświęcono. Przebudowano także kaplicę nad świętym źródełkiem. Została ona zbudowana na planie ośmioboku o drewnianej konstrukcji zrębowej. Szczyt kaplicy św. Paraskiewy pokryto blachą.
W 1929 r. cerkiew w Piatence stała się ponownie znana wśród prawosławnych za sprawą cudownie objawionej ikony Ukrzyżowanego Chrystusa. Ikona ta została przywieziona przez nauczyciela miejscowej szkoły, który zamieszkał we wsi Folwarki Wielkie. Nauczyciel otrzymał ikonę od swojej matki, gdyż został powołany do wojska w związku z wybuchem I wojny światowej. Ikona była stara i zniszczona. Początkowo pozostawała w mieszkaniu właścicielki domu, później zawieszono ją w stodole. 23 lipca 1929 r. wydarzył się cud, za sprawą którego ożyła dawna tradycja Piatienki jako ośrodka kultu. Zauważono, że ikona cała była lśniąca, a ramy jej wyglądały jakby świeżo pozłocone. Ikonę w wielotysięcznej procesji przeniesiono do cerkwi w Piatience, gdzie stała się obiektem pielgrzymek. Wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego został później skradziony.
W okresie powojennym rola Piatienki jako ośrodka kultu zmalała, jednak nabożeństwa w cerkwi są sprawowane regularnie, a 10. piątek po Wielkanocy gromadzi w tym miejscu, od wieków szczególnie czczonym, wyjątkowe rzesze pielgrzymów. Od 2001 roku, corocznie, do Piatienki przybywa z Białegostoku piesza pielgrzymka.
(Oprac. Elżbieta i Andrzej Danieluk )