Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy znajduje się w dzielnicy Wzgórze Wolności, przy ul. Gen. Stanisława Grzmota–Skotnickiego. Na cmentarzu znalazły się groby ok. 1200 mieszkańców Bydgoszczy zamordowanych przez Niemców w 1939 roku w różnych miejscach miasta, w tym na Starym Rynku, w Dolinie Śmierci, na Szwederowie i w podbydgoskich lasach. Cmentarz stał się nekropolią upamiętniającą również Bydgoszczan, którzy zostali zamordowani na różnych frontach II wojny światowej, w obozach koncentracyjnych. Tutaj znajdują się symboliczne mogiły zamordowanych prezydentów Bydgoszczy Leona Barciszewskiego i Bernarda Śliwińskiego oraz bydgoskich Żydów.
Miejsce, w którym znajduje się cmentarz, jest symbolem przywiązania mieszkańców Bydgoszczy do Polski, której bronili i ponosili za nią największe ofiary. W tym miejscu Niemcy w czasie zaborów, w 1913 roku, wznieśli Wieżę Bismarcka, jako symbol swojego panowania nad Bydgoszczą. Gdy Bydgoszcz w 1920 roku powróciła do Ojczyzny, radni miasta postanowili wieżę zniszczyć. Została ona wysadzona w 1928 roku, a miejsce, w którym się znajdowała, nazwano Wzgórzem Wolności.
Po zakończeniu II wojny światowej postanowiono ekshumować pomordowanych, których groby były rozrzucone w różnych miejscach miasta i okolicznych lasach, i stworzyć wspólny cmentarz w tym symbolicznym miejscu. Częściowe ekshumacje przeprowadzono w latach 1946 – 1948. W miejscu, gdzie stała Wieża Bismarcka, obecnie znajduje się ołtarz polowy, przy którym odbywają się uroczystości ku czci pomordowanych Bydgoszczan.
(autor: Maria Zajączkowska)