Muzeum Diecezjalne w Tarnowie jest najstarszym muzeum kościelnym w Polsce. Założone zostało 25 października 1888 roku przez księdza infułata dr Józefa Bąbę, ówczesnego rektora Wyższego Seminarium Duchownego i pasjonata sztuki sakralnej. Początkowo mieściło się w budynku seminarium, w okresie międzywojennym w ratuszu na tarnowskim Rynku, a obecnie w zabytkowych kamieniczkach z XVI wieku w sąsiedztwie katedry.
Kompleks muzeum tworzą Academiola, Dom Mikołajowski, Dom Mansjonariuszy i Scholasteria. Zbiory zgromadzone przez Muzeum Diecezjalne w Tarnowie dzielą się na cztery główne działy: zabytki rzeźby i malarstwa gotyckiego, tkaniny kościelne od czasów średniowiecza do XIX w. oraz sztukę ludową. Część zbiorów to prawdziwe arcydzieła takie jak : Głowa św. Jana Chrzciciela na misie z 2. poł. XIII w., Pieta z Wojnicza z początku XIV w. , Opłakiwanie Chrystusa z Chromanic z 1. poł. XV w, .czy tryptyk z Ptaszkowej (1430-40).
Muzeum jest czynne w dni powszednie (z wyjątkiem poniedziałku) od 10 do 15, w niedzielę i święta od 9 do 14. Zwiedzanie jest bezpłatne!!!