Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!

Łużna

Echa bitwy pod Gorlicami

Początek I wojny światowej nie był dla Austro-Węgier pomyślny. Wojska rosyjskie zajęły Lwów, otoczyły(a później zdobyły) Twierdzę Przemyśl i podeszły pod Twierdzę Kraków. Gdyby twierdze padły, Rosjanie opanowaliby Śląsk i dotarliby pod granicę czeską. Zimą walki toczyły się w okolicach Gorlic.Na wiosnę zaplanowano największy atak tej wojny.O świcie 2 maja 1915 r. rozpoczęła się bitwa pod Gorlicami. 217 tys. żołnierzy armii niemieckiej i austro-węgierskiej (w tym 4 pułki polskie) ruszyło do ataku na umocnione linie rosyjskie. Walczono wręcz, a okopy wielokrotnie przechodziły z rąk do rak. Po ciężkich starciach drugiego dnia Rosjanie zaczęli się cofać. 8 maja stracili Krosno, wkrótce potem Przemyśl. W sumie zginęło 20 tys. żołnierzy.Rozległe pobojowisko o rozmiarach 40 na 50 km trzeba było szybko oczyścić z ciał poległych ofiar. Zadanie to powierzono specjalnemu Cesarsko-Królew-skiemu Urzędowi Opieki nad Grobami Wojskowymi. Instytucja ta zajmowała się identyfikacją i pochówkiem wszystkich poległych żołnierzy w czasie I wojny na terenie okręgu wojskowego "Galicja Zachodnia". Ich liczbę ocenia się na 60 tys.W specjalnie powołanej jednostce służyło wielu znanych później twórców, m.in. Polacy J. Szczepkowski i H. Uziembło, Słowak D. Jurkovič, Niemiec H. Mayr. Władze austriackie powierzyły im zadanie stworzenia swoistego pomnika zwycięstwa.Dowództwo dało im ludzi i środki, by mogli realizować swoje artystyczne wizje z prawdziwym rozmachem. W ten sposób powstał najpiękniejszy zespół cmentarzy wojennych w Polsce,liczący pierwotnie 388 miejsc pochówku(oprócz tego w rejonie Nowego Targu, Myślenic i Wieliczki założono 13 cmentarzy z polecenia komend rejonowych). Działania prowadzono w 11 okręgach cmentarnych oznaczonych rzymskimi liczbami, np. I - Żmigród, XIII - Kraków. W każdym z nich jeden cmentarz zaprojektowano jako najbardziej reprezentacyjny.Zasadą było grzebanie ciał w miejscu, gdzie toczyły się walki, często w lesie lub na szczytach gór. Każdy cmentarz powstawał według indywidualnego projektu, zarówno dla kilkunastu zabitych, jak i dla setek ofiar. Budowano je z kamienia lub z drewna. Obok siebie chowano żołnierzy trzech armii: austro-węgierskiej, pruskiej i rosyjskiej. O narodowości i wyznaniu poległych informował wygląd poszczególnych nagrobków. Wśród kilkudziesięciu narodów byli też Polacy walczący w szeregach każdej z trzech armii, często przeciwko rodakom wcielonym do "wrogich" oddziałów.Najbardziej oryginalne są cmentarze projektowane przez słowackiego architekta Dušana Jurkoviča.Był on, podobnie jak w Polsce S. I. Witkiewicz, twórcą stylu narodowego. Swoje doświadczenia wykorzystał projektując niepowtarzalne krzyże, bramy cmentarne i kaplice w kształcie wież cerkiewnych. Jego najwspanialsze dzieła to cmentarz na Przełęczy Małastowskiej oraz najpiękniejszy (lecz bardzo zniszczony) cmentarz na górze Rotunda. Ulubionym materiałem artysty było niestety drewno, czyli budulec nietrwały, dlatego po niektórych obiektach nie ma nawet śladu, a inne zostały bardzo zniszczone.Dzięki grupce zapaleńców od lat 80. XX w. trwają starania o zachowanie galicyjskich cmentarzy wojennych. Na części z nich prowadzone są prace renowacyjne, ale wiele bezpowrotnie zniknęło.

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na