Historia pomnika Tadeusza Kościuszki znajdującego się na Placu Wolności w Łodzi sięga roku 1917. Wówczas to Rada Miejska postanowiła upamiętnić setną rocznicę śmierci Naczelnika budową pomnika. W roku 1921 ogłoszono konkurs na projekt monumentu, niestety żadna z złożonych prac nie została zaakceptowana. Dopiero drugi konkurs w 1926 r. wyłonił wykonawcę, został nim rzeźbiarz inż. Mieczysław Lubelski.
Praca nad pomnikiem trwała 4 lata. Artysta ukazał Naczelnika w pozycji stojącej, wspartego o "Drzewo sprawiedliwości", w drugiej dłoni trzyma zwinięty dokument (przypuszcza się, że tekst Uniwersału Połanieckiego). Pomiędzy jego nogami leży zbroja rycerska i mała armata. Czterometrowa postać Kościuszki jest postawiona na trzynastometrowym cokole, na którego dole znajdują się cztery płyty/tablice (odlane pierwotnie w Stoczni Gdańskiej) pokazujące najważniejsze sceny z życia bohatera narodowego.
Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 14 grudnia 1930 r. Po agresji Niemiec na Polskę w 1939 r. pomnik został zburzony, a na jego miejscu w 1940 r. stanął obelisk ozdobiony swastyką. Z pomnika cudem uratowały się tylko dolne płyty, które dziś możemy oglądać w Muzeum Tradycji Niepodległościowych przy ul. Gdańskiej 13.
Pomnik Tadeusza Kościuszki został odbudowany w 1960 r. Odtworzył go sam jego twórca inż. Mieczysław Lubelski przy współudziale Antoniego Biłasa oraz Elwiry i Jerzego Mazurczyków.
Ciekawostka:
Nie jest to jedyny pomnik Tadeusza Kościuszki w Łodzi. Drugi, równie z ciekawą historią można odnaleźć przy ul. Wrześnieńskiej 4