Każdy pasjonat historii zainteresowany średniowieczem powinien koniecznie zawitać do Byczyny, małego miasteczka położonego na północy województwa opolskiego. Wchodząc przez jedną z bram w murach miejskich otaczających centrum na długości niespełna 1 kilometra, można pospacerować uliczkami wytyczonymi jeszcze w XIII wieku.
Dotrzemy nimi do prostokątnego Rynku z ratuszem, a po drodze do niego zobaczymy kościoły dwóch wyznań, katolickiego i ewangelicko-augsburskiego. Spokój tego miejsca i jego klimat pozostają w pamięci na długo.
Miasto z nazwie Byscina powstało w miejscu osady targowej, tak, jak to najczęściej bywało w średniowieczu. Nieznana jest dokładna data nadania praw miejskich, dlatego umownie przyjmuje się 1268 rok, jako rok lokacji nowego organizmu miejskiego. Wytyczony wówczas układ przestrzenny otoczono w XIV-XV wieku ceglano-kamiennymi murami miejskimi biegnącymi po linii owalnej na długości 912 metrów.
W ich ciągu wzniesiono dwie bramy, Niemiecką i Polską oraz basztę Piaskową. Wśród leżących wewnątrz starówki budynków najstarszymi są gotycki kościół ewangelicko-augsburski św. Mikołaja z końca XIV wieku, barokowo-klasycystyczny ratusz z XV/XVI wieku oraz barokowy katolicki kościół Świętej Trójcy z XVIII wieku.
Zabudowa mieszkalna ulegała zmianom w związku z wieloma pożarami miasta. Obecnie istniejące kamienice wzniesione na fundamentach wcześniejszych domów pochodzą głównie z XIX i początków XX wieku. Najstarsze domy mieszkalne znajdują się przy ratuszu. Zbudowane zostały w miejscu kramów kupieckich w XVIII wieku podczas odbudowy siedziby władz miejskich. Do najstarszych nalezy też kamienica z oficyną przy ulicy Długiej 5 datowana na ten sam wiek.
Obecnie do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisanych jest zespół domów przy Rynku, ulicach Okrężnej, Kościelnej, Długiej i Floriańskiej.