Śladem Krzyży Pawła Brylińskiego

Paweł Bryliński był wielkopolskim rzeźbiarzem ludowym i powszechnie znany w swoich czasach zwłaszcza w południowej Wielkopolsce, gdzie powstało zdecydowanie najwięcej jego dzieł. Urodził się w 1814 roku w Wieruszowie, mieszkał potem w Wielowsi Klasztornej a następnie przeprowadził się do Masanowa, gdzie spędził większość swojego życia, dlatego zwany był mistrzem z Masanowa. Krzyże jakie stawiał są ewenementem w Wielkopolsce, gdyż podobne spotykane są tylko w Małopolsce i Podkarpaciu, za narzędzia pracy służyły mu młotek, dłutko i koziołek, wszystko robił ręcznie dlatego wrażenie robi do dzisiaj jaką piękne krzyże po sobie zostawił. Bryliński mieszkał zimą w swoim domu i rzeźbił wtedy swoje figury a wiosną z tym co wyrzeźbił i ze swoim narzędziami wyruszał w świat, mieszkał wtedy u swoich fundatorów do czasu skończenia pracy, nawet jeśli to oznaczało że pracował w tej samej miejscowości w której mieszkał. Robił okazałe ponad 10-metrowe słupy w przeważającej większości z drewna dębowego a rzadziej ze sosnowego a pozyskiwał je z pobliskiego lasu. Tematem przewodnim jego dzieł był wątek Wielkiego Tygodnia. Niemal zawsze występowały figury Marii Magdaleny, Matki Boskiej czy Marka Ewangelisty oraz inne postacie adorujące Chrystusa a na szczycie słupa siedział pelikan karmiący krwią swoje młode. Taki temat przewodni nazywany był bożą męką. Warto podkreślić, że Bryliński malował swoje rzeźby polichromią i znany był z tego że bardzo starannie wykonywał swoje dzieła, a postacie przedstawione na rzeźbach były przedstawione w sposób bardzo realistyczny. Bryliński do tego był człowiekiem o bardzo łagodnym uosobieniu, zawsze gdzie tylko się udał otaczał go wianuszek dzieci, nic dziwnego bo dla nich rzeźbił także zabawki, które były oczywiście bardzo piękne. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zniszczyli wiele dzieł Brylińskiego, a do naszych czasów zachowało się niewiele ponad 10 krzyży, tym bardziej warto odbyć małą wycieczkę i osobiście zobaczyć jego dzieła.