Pomnik Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza stoi przy rynku obok dawnego kościoła ewangelickiego, będącego obecnie muzeum. Mrongowiusz urodził się 19 lipca 1764 roku w Olsztynku, jako drugie z czworga dzieci. Jego ojciec był pastorem i rektorem szkoły w tymże mieście. Dzieciństwo spędził w Marwałdzie, ale już w 1780 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Królewieckim. Studiował teologię i filozofię i w maju 1798 r. sam został kaznodzieją gminy ewangelickiej. Jego głównym miejscem pracy była kaplica św. Anny przy kościele św. Trójcy w Gdańsku. W tym samym okresie był też lektorem języka polskiego w Gdańskim Gimnazjum Akademickim. Mrongowiusz zasłynął jako żarliwy obrońca polskości na ziemiach będących pod zaborem pruskim, głównie Warmii i Mazur.
Jednym z głównych punktów jego rozlicznej działalności była walka o zachowanie języka polskiego. Starał się o utworzenie katedry języka polskiego na Uniwersytecie Królewieckim, niestety bezskutecznie. Mimo wielu obowiązków starał się jeszcze udzielać lekcji prywatnych, był również tłumaczem sądowym. Tłumaczył też dzieła niemieckie i greckie.
Mrongowiusz zmarł 3 czerwca 1855 r. w Gdańsku. Pozostawił po sobie wielki, jak na tamte czasy, bo liczący ponad 1000 szt. cenny księgozbiór, który przeszedł w posiadanie Biblioteki Miejskiej w Gdańsku. Dla upamiętnienia jego osoby, w 1945 r. zmieniono nazwę pruskiego miasta Ządźbork na Mrągowo. Pomnik w Olsztynku odsłonięto w roku 2000.