Płocki Sobór Przemienienia, czyli cerkiew prawosławną wzniesiono w latach 1865-67 wg projektów Bronisława Brodzica-Żochowskiego na Placu Obrońców Warszawy (wówczas zwał się on Floriańskim). Celowo usytuowany w centralnym punkcie miasta miał stanowić symbol panowania carskiego na ziemiach polskich. Wybudowano także wtedy kilka małych cerkiewek w innych punktach miasta: na cmentarzu prawosławnym, w więzieniu, w gimnazjum męskim i koszarach wojskowych.
Cerkiew płocka zbudowana była na planie wielokąta schodkowo zwężającego się ku frontowi budowli. Pięcioosiowa, trzynawowa z transeptem, posiadała w osi głównej smukłą, wysoką wieżę od frontu oraz niską, zakończoną spłaszczoną kopułą w części centralnej i sześć innych wieżyczek. Ich kopuły były bogato złocone. Przed każdym z trzech wejść znajdowały się schody o kilkunastu stopniach, rozdzielone podestami. Cerkiew utrzymana była w jasnym pastelowym kolorze niebiesko-szarym. Wnętrze wyposażone było w bogate przedmioty liturgiczne, przedstawiające dużą wartość artystyczną. Przed soborem urządzono plac, na którym odbywały się parady wojskowe.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. najpierw – w roku następnym – zamieniono ją na kościół garnizonowy, a 10 lat później rozebrano ją. Poza znajdującą się na cmentarzu prawosławnym podobny los spotkał także małe cerkiewki. Dziś parafia prawosławna w Płocku liczy kilkadziesiąt rodzin. Jedyną jej świątynią jest kaplica założona w byłym klasztorze dominikańskim przy ul. Kościuszki 18.