Do niedawna jeszcze nazwa Czelin kojarzyła się niemal wyłącznie z pomnikiem pierwszego słupa granicznego oraz pięknym widokiem na Odrę. Historia tego miejsca jest jednak o wiele starsza i bogatsza. Prowadzone tu w latach 2004-2006 i 2012 badania archeologiczne przyniosły wyjątkową obfitość znalezisk i chociaż nie mają one nic wspólnego ze złotem , bez wątpienia zasługują na miano eldorado. Archeologicznego eldorado.
A wszystko zaczęło się od zabawy na dzikim żwirowisku… Kilku uczniów miejscowej szkoły podstawowej odkryło tam gliniane naczynie, które okazało się być urną popielnicową sprzed 1700 lat. Cmentarzyska z pierwszych wieków naszej ery to prawdziwy raj dla archeologów. To, które odkryto w Czelinie jest naprawdę duże. Zaszeregowane zostało do spuścizny po plemionach słabo jeszcze zbadanej tzw. grupy lubuskiej. Prace wykopaliskowe dostarczyły sporej liczby zabytków. Oprócz pokaźnej ilości ceramiki, grzebieni, zapinek zwanych fibulami i iglicowych, typowo skandynawskich krzesiw, wykopano tu niemało elementów uzbrojenia z okresu wpływów rzymskich. Wśród kilkudziesięciu grobów – ciałopalnych jamowych i popielnicowych - były zawierające rynsztunek pochówki wojowników ale także grób jeźdźca pochowanego z ostrogą (prawdziwa rzadkość) i grób szkieletowy z I w. n. e. Stwierdzono też obecność palenisk, kamiennych bruków i jam z całą pewnością powiązanych z obrzędami pogrzebowymi.
Aby podkreślić rangę tych odkryć, Gmina Mieszkowice wspomagana przez fundusze unijne a także dofinasowana środkami z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, na nowo zaaranżowała teren wokół pomnika pierwszego słupa granicznego. Na kilku tablicach informacyjnych ustawionych wzdłuż ścieżki edukacyjnej, opisano pradzieje regionu i samo cmentarzysko. W szklanych gablotach odtworzono model grobu popielnicowego oraz stos pogrzebowy wojownika (tuż przed kremacją). Mimo, że to tylko rekonstrukcja, po ponad dwudziestu wiekach nadal robi spore wrażenie.
Kopiowanie i rozpowszechnianie materiału bez piśmiennej zgody redakcji oraz autora jest zabronione Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83