W początkowych latach drugiej połowy XIX wieku narastał opór mieszkańców Królestwa Polskiego wobec nasilającego się terroru władz carskich. 22 stycznia 1863 r. powołany w Warszawie Tymczasowy Rząd Narodowy wezwał do rozpoczęcia powstania przeciwko zaborcy. Zryw nazwany powstaniem styczniowym był największym w dotychczasowej historii. Zakończył się niestety porażką jesienią 1864 r. Ze strony rosyjskiej nastąpił okres odwetu. Wielu uczestników powstania stracono, dziesiątki tysięcy osób zesłano na Sybir. Wśród straconych był dyktator powstania generał Romuald Traugutt, którego powieszono wraz z towarzyszami walki na stokach cytadeli 5 sierpnia 1864 r.
Pamięć przywódcy powstania styczniowego czci pamiątkowa tablica na ścianie wieżycy Mostu Poniatowskiego w Warszawie. Została odsłonięta w 6 sierpnia 1921 r. z inicjatywy byłych żołnierzy Legionów Polskich, a w uroczystości wziął udział marszałek Józef Piłsudski. Okazją była nie tylko rocznica śmierci Romualda Traugutta, dla także rocznica przekroczenia granicy Królestwa Polskiego przez I Kompanię Kadrową Legionów w dniu 6 sierpnia 1914 r. Rozpoczęta wówczas walka przyniosła niepodległość Polski, która była marzeniem i celem dyktatora powstania styczniowego. Projektantem i wykonawcą tablicy był rzeźbiarz Stefan Stanisław Jackowski, autor m.in. pomnika Jana Kilińskiego stojącego na Podwalu oraz rzeźby Tancerka zdobiącej ogród różany w Parku Skaryszewskim.