Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: zabytkowe budynki Moszczenicka Manufaktura Enderów

Moszczenica

Moszczenicka Manufaktura Enderów

Założycielem przedsiębiorstwa był Teodor Ender. W 1898 r. zostały zakupione dobra moszczenickie od sukcesorów Leopolda Wilskiego za sumę 130 tys. rubli. Przedsiębiorczy Saksończyk buduje w Moszczenicy cegielnię, przędzalnię bawełny i tkalnie, linię kolejową i drogi dojazdowe. W 1900 roku następuje uruchomienie fabryki. W tym przedsięwzięciu pomaga mu kilkudziesięciu majstrów i robotników sprowadzonych z Niemiec.

Przed wybuchem I wojny światowej liczba zatrudnionych osiągnęła 1450 osób. Firma posiadała: przędzalnię cienkoprzędną, odpadkową, tkalnię, farbiarnię, warsztaty mechaniczne, bocznicę kolejową itp. W trakcie wojny doszło do rekwizycji wszystkich surowców i elementów napędowych. W tym czasie przemysłowiec zadbał o byt swoich pracowników wypłacając wszystkim zasiłki aż do wznowienia produkcji w zakładzie, dopiero na przełomie 1920/21 r.

Po śmierci Teodora Endera w 1921 roku, zmiana nazwy na "Moszczenicka Manufaktura Teodor Ender i Spadkobiercy" kierowanie firmą przejęli synowie, Karol i Stefan oraz córka Irena Augusta z Enderów Kindermannowa. Produkowano tkaniny bawełniane, towary bieliźniane, pościelowe, płótna kolorowe, barchany, zefiry itp. Firma posiadała przedstawicielstwa w Warszawie, Katowicach, Poznaniu, Lwowie, Gdańsku, Bydgoszczy i Równem.

W okresie międzywojennym centrala i główny skład mieścił się w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 143 i Moniuszki 1. W tym okresie pracowało tutaj 1500 robotników. W latach światowego kryzysu (1930 r.) następuje połączenie "Towarzystwa Akcyjnego Pabianickich Fabryk Wyrobów Bawełnianych Krusche i Ender" z "Moszczenicką Manufakturą". Odtąd jako filia pabianickich zakładów. Od śmierci ojca, do czasu opuszczenia Moszczenicy, dyrektorem naczelnym był Stefan Ender.

Do 1939 r. dopisywała niezła koniunktura, którą przerwał wybuch wojny. W czasie wojny trwała praca z wyłączeniem lat postoju 1940-1942. Pod koniec 1944 r. rodzina Enderów przeniosła się do Austrii. Po 1945 r. następuje nacjonalizacja fabryki i wznowienie produkcji jako "Moszczenickie Zakłady Przemysłu Bawełnianego". Po latach dodano człon "Zamatex". Miejsce pracy kilku tysięcy osób z Moszczenicy i okolic do lat 90 -tych XX w. Potem nastąpiło zamknięcie fabryki i upadłość. W latach późniejszych funkcjonowało tu kilkanaście firm prywatnych.

Zaproponował: ado55

Wskazówki

ado55 czwartek, 05 sierpnia 2021, 14:03
W 2019 r. podczas obchodów Święta Niepodległości nastąpiło otwarcie Moszczenickich Terenów Inwestycyjnych. Koszt tego projektu wyniósł 6.5 mln zł. Podczas prac 3.5 hektara ziemi zostało uzbrojone, urządzono parking, wystawiono nowy budynek usługowo - biurowy "przyklejony" do starej wieży ciśnień wyposażony we wszystkie media. Z dawnej zabudowy została tylko w/w wieża, komin fabryczny skrócony o 1/3 wysokości i budynek z czasów PRL w którym funkcjonowały warsztaty.

Polecane miejsca

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na