Średniowieczne Strzelce Krajeńskie (Friedeberg) otoczone były pierścieniem murów obronnych z dwoma bramami miejskimi i 36 basztami łupinowymi (czatowniami). Do dnia dzisiejszego zachowała się XIII-wieczna, wielokrotnie przebudowywana czatownia zwana Basztą Więzienną, Basztą Prochową lub Basztą Czarownic (najpopularniejsza jest ta ostatnia nazwa). Powstała na planie czworoboku jako baszta łupinowa (otwarta od strony miasta). Nakryta jest ceramicznym hełmem z chorągiewką, na której uwidoczniono datę jednego z remontów budowli (1729). Po raz pierwszy przebudowano i nadbudowano ją w połowie XIV w., ostatni remont zakończono w 2013 r.
Na początku swego istnienia pełniła funkcje obserwacyjne i obronne. W XVII w. w przyziemu baszty utworzono więzienie, w którym przetrzymywano m.in. kobiety oskarżone o czary. Z okresem tym związana jest jedna z miejscowych legend mówiąca o wmurowanych w ścianę spopielonych szczątkach czarownicy i czarnych mężczyznach (upiorach) pojawiających się w górnej części baszty – niezwykle hałaśliwych i zaczepiających przechodniów. W późniejszych latach więzienie zastąpione zostało magazynem prochu.
W 2016 r. na odnowionej bryle baszty pojawiła się niewielka figurka czarownicy. Została ufundowana z okazji 730-lecia miasta, w związku z nową strategią promocyjną opartą o hasło „Strzelce oczarowują”. W planach jest ustawienie większej ilości „czarowniczek” i utworzenie szlaku tematycznego podobnego to istniejącego w Zielonej Górze szlaku bachusików , we Wrocławiu – szlaku krasnali czy w Inowrocławiu – szlaku wiewiórek albo żaczków.
Gotycka baszta wznosi się na wysokość 18,5 m. Wzniesiono ją z kamienia polnego i cegły ceramicznej. W XVIII w. przebito obok niej tzw. Bramę Pożarową (Nową Bramę), Początkowo miała stanowić tylko i wyłącznie wyjście ewakuacyjne na wypadek pożaru, z czasem zaczęto jej używać jak zwykłego przejścia bramnego.
Ciekawostka:
Podczas prac remontowych wykonywanych w 2013 r. odkryto cegły z odciskami ludzkich rąk i zwierzęcych łap. Wprawdzie nie jest to żadna sensacja archeologiczna, ponieważ w średniowieczu cegły były formowane ręcznie i przed wypalaniem składowane na wolnym powietrzu, niemniej jeden z odcisków identyfikowany jest przez specjalistów jako odcisk łapy rysia (co nie zdarzało się zbyt często, ponieważ rysie raczej nie zbliżają się do ludzkich siedzib). Ciekawy jest też gotycki napis pozostawiony na jednej z cegieł przez mistrza budowlanego.