Tężnie są tym dla Ciechocinka, czym Akropol dla Aten, Koloseum dla Rzymu, Wieża Eiffla dla Paryża, Big Ben dla Londynu czy Mała Syrenka dla Kopenhagi. To symbol i herb miasta. Są budowlą wyjątkową w skali Europy – swoją produkcyjną i leczniczą funkcję pełnią już prawie 200 lat.
Dwie pierwsze drewniane konstrukcje służące do zatężania przepuszczanej przez nie solanki zbudowano w latach 1824 – 1833, trzecia powstała w 1859 r. Każda z nich ma 15,8 m wysokości i 10 m szerokości u podstawy. Łączna ich długość to 1742 m (tężnia nr I – 655 m, tężnia nr II – 724 m, tężnia nr 3 – 363 m). Do ich budowy zużyto „19 tys. m sześciennych drewna, w tym 25% dębiny o średnicy 40-50 cm (1468 szt. bali dębowych pod podpory konstrukcji tężni), oraz 12 tysięcy sosen, a na same rury rozprowadzające solankę zużyto 800 pni sosnowych o długości 8 mb każdy”.
Szkielet wypełniono 50 tysiącami tarninowej faszyny. Spływająca po cierniowych gałązkach solanka rozdrabnia się na cząstki i przesyca powietrze wokół tężni tworząc specyficzny mikroklimat, jednak podstawową funkcją budowli jest jej odparowywanie i zatężanie, niezbędne do produkcji ciechocińskiej soli panwiowej.
Podstawowa konstrukcja tężni nie była zmieniana od początku budowy, okresowej wymiany wymaga jedynie tarnina, głównie z powodu stopniowego osadzania się na jej końcówkach węglanu wapnia. Wzdłuż wszystkich tężni poprowadzono utwardzone i oświetlone alejki na których gęsto ustawiono ławeczki. Dodatkową atrakcją może być wejście na taras widokowy (tężnia nr 1, wejście płatne a kasa znajduje się na szczycie wąskich schodków) i do groty solankowej urządzonej we wnętrzu tężni nr 2 .
Teren wokół tężni to naturalne inhalatorium przesycone solankowym aerozolem zawierającym cząsteczki jodu, bromu, żelaza i wolne atomy tlenu. Przebywanie w nim reguluje ciśnienie krwi, ma działanie bakteriobójcze, dobrze wpływa na chorych z zaburzeniami tarczycy i na drogi oddechowe. Od wiosny do jesieni w godzinach 9:00-19:00 za wstęp na teren okołotężniowy pobierane są niewielkie opłaty (pacjenci szpitali uzdrowiskowych wchodzą bezpłatnie, za okazaniem kart zabiegowych).
Warto wiedzieć:
1. Dawniej tężnie nazywano gradierniami.
2. Tężnie są częścią zakładu produkującego sól. Pierwszy etap to źródło solanki (w tym przypadku fontanna Grzybek ), drugim są tężnie, a ostatnim warzelnia soli .
3. Wiatraki na szczytach tężni pompowały kiedyś solankę do korytek znajdujących się na górze tężni, skąd po gałązkach tarniny spływała do specjalnych zbiorników gromadzących zatężony płyn. Dziś pracę tę wykonują pompy elektryczne.
4. Chorągiewki umieszczone na tężniach wskazują, z której strony aktualnie wytwarzany jest mocniejszy aerozol (solanka zazwyczaj puszczana jest tylko po jednej, aktualnie zawietrznej stronie).
5. W 2017 r. tężnie wraz z całym ciągiem technologicznym służącym do produkcji soli oraz Parkiem Zdrojowym i Tężniowym zostały uznane Pomnikiem Historii .