"Zwieńczenie świątyni Podhala"
400 części z żelaza ważących łącznie 1819 kg, 400 kg cementu i 200 płóciennych konewek z wodą zawieziono 18 wozami konnymi na Halę Kondratową. Dalej na górę wszystko trzeba było już nieść na plecach. Po sześciu dniach pracy na szczycie Giewontu stanął 15-metrowy krzyż o ramieniu długości 5,5 m. 19 sierpnia 1901 r., po porannej mszy, z Zakopanego wyruszyła procesja na Giewont. Nowy krzyż poświęcono, a dzwony kościelne w mieście oznajmiły koniec prac.
Na pomysł postawienia krzyża na Wielkim Giewoncie (1894 m n.p.m.) wpadł proboszcz Zakopanego Kazimierz Kaszelewski. Słyszał on, że we Włoszech, na pamiątkę roku jubileuszowego są wznoszone żelazne krzyże na szczytach gór. Opowiedział o tym góralom, którzy tę myśl podchwycili. Aby mieć pewność, że krzyż będzie widoczny z Zakopanego, najpierw wykonano wersję próbną z drewnianych żerdzi. Później zamówiono krzyż (o charakterystycznej dla tamtych czasów konstrukcji kratowej) w fabryce Góreckiego w Krakowie. W przecięciu jego ramion znajduje się tarcza z napisem ułożonym przez papieża Leona XIII dla tego typu jubileuszowych pomników: "Jezus Christo Deo, restitutae per ipsum salutatis MCM". W dniu poświęcenia zamontowano drugą tablicę, na której widnieje napis: "Zbawicielowi Świata na przełomie wieków - parafia Zakopane ze swoim proboszczem Kaszelewskim 1900-1901".
W międzyczasie krzyż urósł do symbolu góralskiej religijności i patriotyzmu. "Ten krzyż na Giewoncie jest jakby zwieńczeniem wielkiej świątyni Tatr, świątyni Podhala, a poniekąd to i świątyni całej naszej Ojczyzny" - powiedział Jan Paweł II w 1980 r. do pielgrzymów z Zakopanego zebranych w Rzymie. Co roku, 15 sierpnia, w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, z Zakopanego wyrusza na górę pielgrzymka. W stanie wojennym, 13 września 1982 r., na krzyżu pojawił się transparent z napisem "Solidarność", który wisiał tam przez trzy dni. Podobno GOPR odmówił jego usunięcia. Tuż przed wizytą papieża Jana Pawła II w 1997 r. władze miasta zmieniły herb Zakopanego. Obecne godło stolicy Tatr to wizerunek krzyża na Giewoncie i skrzyżowane klucze św. Piotra umieszczone na błękitnym tle.