Śladami Bitwy o Gorlice

Bitwa pod Gorlicami 1915 r. to jedna z największych bitew I wojny światowej. Bitwa była kluczowa ze względu na dokonane wówczas przełamanie południowej części frontu wschodniego przez wojska państw Osi - Niemiec i Austro-Węgier. Dla Gorlic z kolei bitwa oznaczała koniec ciężkiej, półrocznej okupacji miasta. Miejsca poznawane w czasie podróży trasą przypominają o osobach będących świadkami tamtych ciężkich dni - zarówno tych znanych, jak i wielu bezimiennych żołnierzy. Ogólnie na ziemi gorlickiej znajduje się mnóstwo cmentarzy wojennych z 1915 r. Jednak wybór dokonany na potrzeby tej trasy nie jest przypadkowy. To bowiem właśnie te trzy wzgórza - Wzgórze Pustki w Łużnej, Wzgórze Cmentarne w Gorlicach i Wzgórze w Sękowej - były miejscami, w których rozpoczęła się bitwa gorlicka. To właśnie z ich szczytów 2 maja 1915 r. o godz. 6:00 rozległa się kanonada artyleryjska, która zalała miasto deszczem pocisków i stanowiła przygotowanie pod ofensywę wojsk Osi. Z kolei w samym mieście, kierując się wskazówkami trasy, przejdziemy przez miejsca związane z bohaterami tamtych dni. Zwiedzając centrum Gorlic - kościół farny, rynek oraz pobliskie kamienice, przechodzimy tym samym brukiem, po którym przed stu laty chodził ks. Bronisław Świeykowski. Ksiądz Bronisław był nie tylko proboszczem w gorlickim kościele - po ucieczce prawowitych władz mieszkańcy powierzyli mu tytuł burmistrza miasta, który pełnił przez cały okres rosyjskiej okupacji, a następnie bitwy. W tym czasie zasłynął roztropną polityką z wojskami zarówno jednej, jak i drugiej strony, a także poświęceniem w szukaniu pożywienia dla mieszkańców i opiece nad nimi. Ciekawym źródłem wiedzy na temat tego niezwykłego człowieka jest jego pamiętnik, wydany i dostępny w miejscowych księgarniach jako "Diariusz Dni Grozy". Kolejnym ciekawym miejscem na trasie jest Cerkiew Świętej Trójcy. Nie jest to miejsce przypadkowe - ogniwem łączącym je z bitwą gorlicką jest postać łemkowskiego popa Maksyma Sandowicza (zw. Gorlickim), czczonego przez prawosławnych jako świętego. W cerkwi, będącej siedzibą prawosławnego władyki (biskupa) spoczywają relikwie popa Maksyma, którego imię nosi też ulica, przy której zlokalizowana jest cerkiew. Kult Maksyma Gorlickiego jest związany z jego śmiercią podczas I wojny światowej, kiedy to został oskarżony przez Austriaków o kolaborację i szpiegostwo na rzecz Carskiej Rosji, w wyniku czego został skazany na śmierć i stracony.