Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: cmentarze różnych wyznań Największy w Europie żydowski cmentarz

Łódź

Największy w Europie żydowski cmentarz

Warto wiedzieć, że na początku XX w. Łódź była jedną z największych gmin żydowskich na świecie. Spośród 240 tys. Żydów zamieszkujących miasto wywodzili się bogaci fabrykanci - Izrael Kalmanowicz Poznański, Markus Silberstein, Stanisław Jarociński, Oskar Kon; kupcy, bankierzy, architekci - Dawid Lande, Gustaw Landau-Gutenteger, wspaniali ludzie pióra - Julian Tuwim, Jerzy Kosiński.

Pierwszy cmentarz żydowski  powstał w roku 1811. Wcześniej pochówki odbywały się w Strykowie i Lutomiersku. Początkowo był to niewielki kirkut o powierzchni 600 m². Wraz z szybkim rozwojem Łodzi, jego powierzchnię powiększano. W roku 1880 zaczęło na nim brakować już miejsc i było to powodem jego zamknięcia w 1892 r.

Nowy cmentarz żydowski został otwarty w roku 1892 i od razu przystąpiono na nim do pochówków. Darczyńcą finansowym na wykup gruntu był łódzki przemysłowiec Izrael Kalmanowicz Poznański (w zamian Poznański zastrzegł sobie prawo do ok. 512  m² w centrum nekropoli pod rodzinny grobowiec). Cmentarz ozstał wytyczony pomiędzy ulicami: Bracką, Zagajnikową, Zmienną i Inflancką. W latach 1893-1894 wykonano prace ziemno-budowlane, wyznaczono alejki oraz rozmieszczono budynki. W roku 1898 został oddany do użytku dom przedpogrzebowy z fundacji Miny z Dobrzyńskich Konstadt, wdowy po Hermanie (łódzki przedsiębiorca), jego architektem był Adolf Zeligson.

W okresie I wojny światowej cmentarz poważnie ucierpiał ponieważ był na linii ognia. Największe straty nastąpiły podczas II wojny światowej. Ówczesne niemieckie władze okupacyjne rozkazały wycięcie wszystkich drzew z cmentarza na opał, zakazano stawiania dużych nagrobków (wolno było tylko małe słupki cementowe), rozebrano również część zabudowy cmentarnej. Teren kirkutu stał się miejscem masowych egzekucji.

Po wyzwoleniu cmentarz był niszczony, rozkradany z płyt nagrobnych. Dewastację tą zatrzymano dopiero w roku 1980 z chwilą wpisania kirkutu do rejestru zabytków. W roku 1984 powołano życia Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzem Żydowskim w Łodzi, dzięki któremu na całym terenie są przeprowadzane prace porządkowe oraz konserwatorskie.

Cmentarz żydowski w Łodzi to największa nekropolia żydowska w Europie (42 ha). Spoczywa na nim prawie 250 tys. zmarłych. Oprócz ponad 180 tys. tradycyjnych macew jest tutaj wiele obejść grobowych, czyli pomników zbudowanych dla całej rodziny. Niektóre z nich to prawdziwe dzieła sztuki jak np. mauzoleum Izraela Poznańskiego, wzniesione w roku 1902 według projektu architekta Adolfa Zeligsona, gdzie wnętrze kopuły jest zdobione mozaiką składającą się z dwóch milionów szkiełek (dzieło wenecjanina Antoniego Salviatiego).

Obejścia grobowe stawiane były zazwyczaj przez bogate rodziny fabrykanckie. Obok nich znajdują się zwykłe nagrobki jak chociażby Menachema Bornsztaina zwanego Ślepym Maksem. Na nekropolii znajduje się również „Pole Gettowe”, na którym spoczywa 43.527 mieszkańców łódzkiego getta (Litzmannstadt Getto) zmarłych i zamordowanych w latach 1940-1944, zbiorowa mogiła członków organizacji „Promieniści” i Żołnierzy Gwardii Ludowej rozstrzelanych w latach 1939-1945.

Nieopodal żydowskiej nekropolii znajduje się Stacja Radegast, dawna stacja kolejowa Radogoszcz, skąd w latach 1941-1944 Niemcy wywozili Żydów do obozów zagłady.

Cmentarz jest czynny w okresie letnim (od kwietnia do października) od niedzieli do czwartku w godzinach 9.00-17.00, w piątki 9.00-15.00

W okresie zimowym (od listopada do marca) od niedzieli do czwartku w godzinach 9.00-15.00, w piątki 9.00-13.00.

Cmentarz zamknięty jest w soboty oraz w święta żydowskie.

Wejście na cmentarz znajduje się od strony ul. Zmiennej i jest płatny. Bilet normalny kosztuje 15 zł, natomiast ulgowy 12 zł.

Warto wiedzieć:
Za kaplicą przedpogrzebową znajduje "pole choleryczne" na którym chowano ofiary epidemii. W pierwotnych planach miały powstać na tym terenie zabudowania gospodarcze.

Wchodząc na teren cmentarza, po jego lewej stronie, wzdłuż ogrodzenia znajdują się doły. Zostały one wykopane w styczniu 1945 r. i miały posłużyć za groby dla osób, które po likwidacjii getta porządkowały jego teren.

Opis uzupełnił: saper1390 11-09-2015

Wskazówki

saper1390 piątek, 11 listopada 2011, 20:39
Wejście na cmentarz znajduje się od ulicy Zmiennej.Bilet wstępu kosztuje 4 zł.W każdą pierwszą niedzielę miesiąca wstęp jest bezpłatny.W okresie od 1 kwietnia do 1 listopada jest otwarty w godz.9-17.Natomiast od 2 listopada do 31 marca jest otwarty w godz.9-15.Należy pamiętac o świętach żydowskich,wtedy cmentarz jest zamknięty dla zwiedzających.
saper1390 piątek, 23 stycznia 2015, 21:18
Polecam: https://www.youtube.com/watch?v=TUxUUJK7W0I&x-yt-cl=84503534&x-yt-ts=1421914688#t=22

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na