Warszawa

Skoro nie można rozszerzyć...
Tablicę wmurowano w latach 50-tych w ścianę istniejącego tu budynku. W 1970 roku w końcowej fazie budowy ronda Aleje Jerozolimskie – Marszałkowska (obecnie rondo Romana Dmowskiego) tablicę przeniesiono na istniejący do dziś fragment muru. W latach 90-tych umieszczono dodatkowo metalową tabliczkę z napisem w trzech językach: angielskim, francuskim i niemieckim.
„Warszawa dziś znów przeżyła wielką emocję: egzekucję w Śródmieściu – zapisał 28 stycznia 1944 roku w swoim dzienniku Ludwik Landau. Egzekucje powtarzają się ciągle: ale jednak wszystko, co się wie i słyszy, dalekie jest od wywoływania tego wrażenia co to, co się widzi – choćby w postaci złowrogich przygotowań czy śladów egzekucji – lub co się nawet tylko słyszy – w postaci rozlegających się, niosących śmierć niewinnym ludziom salw. Egzekucja odbyła się około godz. 10.30 przed południem w Al. Jerozolimskich na rogu Marszałkowskiej: w samym środku miasta /.../. Wrażenie było potężne, wściekłość taka, że ludzie na ulicy, przestawszy panować nad sobą, wypowiadali na głos pragnienie zemsty za morderstwa”.
Obwieszczenie o tej egzekucji datowane 29 stycznia, a rozplakatowane dopiero 2 lutego, zawierało nazwiska 102 rozstrzelanych. Źródła konspiracyjne różniły się w ocenie liczby straconych pod murem domu Al. Jerozolimskie 31 (obecnie 37). Według relacji świadków zabito tam ok. 30 osób. Większość skazańców rozstrzelano w ruinach getta. W owym dniu zginęło łącznie ok. 200 więźniów, w tym wielu mężczyzn przywiezionych niedawno na Pawiak z Łowicza.
Egzekucja ta była nowym wielkim wstrząsem dla miasta, ale Niemcy nie uzyskali i tym razem pożądanego rezultatu. „Zalane krwią ofiar miejsce okazało się z rana ozdobione napisem «Chwała!», przybrane wieńcami i było przez cały dzień odwiedzane przez tłumy ludzi nie cofające się przed grożącym zawsze w takim miejscu niebezpieczeństwem. Trudno się dziwić, że w tych warunkach wiadomości o nalotach na Berlin przyjmowane są z trudną do wyrażenia satysfakcją” – konstatował w dniu następnym Landau.
Obwieszczenie o egzekucji było chyba ostatnim, jakie podpisał kat Warszawy Franz Kutschera. 1 lutego z wyroku sądu podziemnego został on zlikwidowany przez żołnierzy z oddziału dywersyjnego AK „Pegaz”.