Olsztyn XVIII wieczny, a dokładniej początki tego okresu, to czas klęsk, zniszczeń i pożarów. W 1708 roku wojska szwedzkie króla Karola XII spaliły miasto. Po tym wydarzeniu Olsztyn nie zdołał jeszcze się odbudować gdy nadeszła fala nieszczęść która wówczas ogarnęła całą Europę: dżuma. Region Warmii opanowany był przez zarazę w latach 1709-1712. Całkowicie wyludniło się wiele miejscowości, a czas i okalający i wdzierający się zewsząd las dokonały dzieła zniszczenia. Nie ma tych wsi na współczesnych mapach. Okres ten jest też czasem wielkich refleksji religijnych, przebłagalnych modłów w intencji odżegnania tragedii.
Z lat, w których dżuma dotknęła rejony Warmii pochodzi wiele przydrożnych kapliczek, istniejących do dziś. I poł. XVIII wieku jest czasem kiedy powstała również figura „Boża Męka”. W powszechnym rozumieniu wzniesiono ją jako zadośćuczynienie i ofiara za grzechy popełnione przez Olsztynian, gdyż tylko to tłumaczyło zesłany gniew Boży, który doprowadził miasto do upadku. Pomnik ten miał być przestrogą dla przyszłych pokoleń, wezwaniem do modlitwy i pokuty.
Figura wykonana jest z kamienia, artysta wzorował się na innych podobnych rzeźbach jakie znajdowały się w warmińskich kościołach i licznych kapliczkach. Przedstawia postać klęczącego Chrystusa dźwigającego krzyż na prawym ramieniu, Chrystus ma na głowie koronę cierniową. Na cokole napis w języku polskim "Idź za mną".
Początkowo pomnik ustawiono na Targu Końskim, czyli poza murami miasta, znajdował się tam aż do roku 1937. W 1936 r. Prezydent Prus Wschodnich Erich Koch wydał zarządzenie o zgermanizowaniu nazw miejscowości, rzek, jezior i różnego typu nazewnictwa administracyjnego. Niestety napis na pomniku nie pasował do tych zarządzeń. Został przeniesiony poza granice miasta.
Dzisiaj stoi w tym samym miejscu, czyli u zbiegu ulic Warszawskiej i Jagiellończyka, i ponownie jak wtedy „Boża Męka” znów znajduje się niemalże w centrum miasta. Figura jest dobrze zachowana, regularnie restaurowana. Ten stan zawdzięczany jest projektowi „Uczniowie adoptują zabytki”, w wyniku którego w 2007 roku Prezydent Olsztyna pomnik „Chrystusa upadającego pod krzyżem” przekazał pod opiekę pobliskiego gimnazjum.