Z Płockiem wiąże się geneza głównego insygnium koronacyjnego królów polskich, czyli słynnego Szczerbca, legendarnego miecza Bolesława Chrobrego. Wincenty Kadłubek w swojej Kronice nazywał go właśnie Szczerbcem. W jego jelcach znajduje się napis, że jest to Miecz Bolesława. Napis ten wiązano początkowo z Bolesławem Kędzierzawym (1120 – 1173) oraz Bolesławem Kujawskim (1159 – 1195). Ostatecznie – po wielu badaniach historycznych i analizie bronioznawczej – przyjęto w literaturze, że jest to miecz Bolesława I (1208 – 1248) i wykonany został po roku 1200. Po nim miecz odziedziczył Władysław Łokietek i używał go przy swojej koronacji w roku 1320. Odtąd Szczerbiec przechowywany był na Wawelu, jako miecz królów polskich i otrzymał nazwę legendarnego Szczerbca Chrobrego.
Nie miał on charakteru oręża, lecz był Mieczem Sprawiedliwości (gladius iusticiae), noszony zwykle przed królem czy księciem, jako symbol władzy. Po zajęciu Krakowa przez Prusaków w 1794 r., Szczerbiec został przez nich wraz z innymi zabytkami zrabowany i wywieziony do Berlina. Pojawił się w Petersburgu w 1819, jako własność księcia Łobanowa-Rostowskiego. Następnie przeszedł na własność innego rosyjskiego księcia mieszkającego we Włoszech – Demidowa. W latach 1874–78 był w posiadaniu antykwariusza A.P. Bazylewskiego, od którego został zakupiony do petersburskiego Ermitażu za astronomiczną kwotę 5 mln franków. Powrócił do Polski w 1921 r. stosownie do podpisanego traktatu z Rosją bolszewicką w sprawie zwrotu dóbr kultury narodowej.
Wywieziony – wraz z innymi cennymi skarbami – w 1939 r. do Kanady, wrócił na Wawel w roku 1961. Rękojeść miecza ozdobiona jest symbolami dwóch ewangelistów i barankiem. Zakończenie miecza wypełnione jest na obwodzie kolistym ornamentem. Według naukowców analogie stylistyczne między kielichem mszalnym z pateną Konrada Mazowieckiego a Szczerbcem wskazują na lokalne pochodzenie tych przedmiotów, wykonanych w jednej z pracowni złotniczych, popieranej przez Konrada Mazowieckiego. Opowiadają się także oni za XII-wieczną metryką miecza.