W czasie hitlerowskiej okupacji w Warszawie różne grupy zawodowe tworzyły konspiracyjne oddziały, których zadaniem była bieżąca działalność dywersyjna oraz walka o niepodległość. W 1941 r. piloci i pracownicy związani z lotnictwem utworzyli kilka grup lotniczych działających na terenie stolicy. W 1942 r. scalono je w oddział, który nazwano Bazą Lotniczą „Łużyce”. Oddział, którego trzon stanowili żołnierze 1. Pułku Lotniczego „Warszawa”, podporządkowany został Wydziałowi Lotnictwa Komendy Głównej Armii Krajowej. Około pięciuset żołnierzy Bazy zgrupowanych w pięciu kompaniach lotniczych oraz jednostkach pomocniczych miało za zadanie wraz z 7. Pułkiem Piechoty „Garłuch” w pierwszym dniu powstania warszawskiego zaatakować i zdobyć lotnisko na Okęciu. Niestety akcja nie powiodła się i powstańcy przenieśli się w inne rejony Warszawy oraz do Puszczy Kampinoskiej.
Pamięć żołnierzy Bazy Lotniczej „Łużyce” uczczono w nietypowej formie. W 1997 r. na skwerze u zbiegu ulic 17 Stycznia i Żwirki i Wigury ustawiono kapliczkę Matki Boskiej Loretańskiej będącej patronką lotników. Kapliczka ta jest jednocześnie pomnikiem. Na jej postumencie umieszczono okolicznościowe tablice oraz odznakę identyfikacyjną oddziału. Skwer, na którym znajduje się kapliczka, otrzymał imię Bazy Lotniczej „Łużyce”.