Początki nauczania w Brąswałdzie sięgają już XVIII w. gdyż w dokumentach z 1772 r. wymienia się bezrolnego mieszkańca tej miejscowości o nazwisku Rohn. Opisuje się go jako „Schulmeister” czyli nauczający i miał on z tego tytułu skromne utrzymanie. Oficjalne istnienie szkoły potwierdzają zapisy z wizytacji szkoły przez asesora rejencji królewieckiej w 1825 r. Z zapisu wynika iż szkoła miała 31 uczniów a nauka odbywała się w języku polskim.
Do prawdziwych jednak zmagań mniejszości polskiej na terenie Prus Wschodnich o możliwość nauczania we własnym języku dochodzi po roku 1920, czyli po przegranym plebiscycie, kiedy to władze niemieckie zamknęły polskie placówki edukacyjne. Te kilkuletnie starania zakończyły się sukcesem w 1929 r., a sprawie tej bardzo zasłużył się Jan Baczewski - ówczesny poseł sejmu pruskiego.
Brąswałd również był takim miejscem a ofiarny zapał tutejszego proboszcza ks. Walentego Barczewskiego oraz innych działaczy przyczynił się do powstania polskiej szkoły, którą oficjalnie otworzono 15 czerwca 1931 r. Pierwszym nauczycielem i kierownikiem był Wojciech Gromadecki a po nim przejął na krótko obowiązki Adam Kołodziej, ostatnim opiekunem już do końca był Józef Tomke.
Tak jak w innych tego typu placówkach podobnie i w Brąswałdzie główna przeszkoda początkowej działalności to problem znalezienia właściwego lokalu. W tym przypadku odpowiedni dom wynajmowano od Józefa Bartnika, który na początku lat 30-tych ubiegłego wieku wyjechał do Wesfalii w poszukiwaniu pracy. Z opowiadań mieszkańców tej i okolicznych wsi wynika, że początkowo ta szkoła nie spotykała się z wrogością ze strony sąsiadów pochodzenia niemieckiego. Terror i prześladowania zarówno nauczycieli jak i uczniów oraz ich rodziców nastąpiły w dalszych latach, dotyczyło to zresztą wszystkich opowiadających się za polskością. Niestety w Brąswałdzie przyniosło to skutki. W 1938 r. państwo Bartnikowie obawiając się szykan ze strony władz hitlerowskich zrezygnowali z wynajmowania pomieszczenia w swoim domu na rzecz szkoły i wymówili także mieszkanie nauczycielowi.
Po tym fakcie oświatę polską przeniesiono tymczasowo do domu Zientarów, jednak nie było tam dobrych warunków do zorganizowania porządnej salki klasowej. W związku z tym starano się o przeniesienie szkoły do pobliskich Kajn, niestety bez rezultatu. 20 grudnia 1938 r. nauczycielowi Józefowi Tomke odebrano prawo nauczania w Prusach Wschodnich a 31 grudnia 1938 r. szkoła całkowicie zakończyła swoją działalność.
Ponownie nauczanie języka polskiego powróciło do Brąswałdu, podobnie jak do całej Warmii i Mazur dopiero po zakończeniu II wojny światowej. Dziś niestety trudno odnaleźć ślady tamtej, jakże bogatej w historię i wydarzenia przeszłości. Jedyną rzeczą upamiętniającą działalność polskiej szkoły w Brąswałdzie jest pamiątkowa tablica umieszczona na frontowej ścianie dawnej niemieckiej szkoły. Zorganizowano także w tym niewielkim budynku Izbę Pamięci poświęconą tematowi walki o polskość Warmii oraz działalności zasłużonej dla tego regionu poetki Marii Zientary – Malewskiej.