W rynku ratusz z wieżą strażniczą (XV w.), przebudowany w stylu klasycystycznym (1 poł. XIX w.), remontowany 1976-1983. Ratusz miejski był centralną i najważniejszą budowlą średniowiecznych i nowożytnych Gliwic. Podobnie zresztą dzieje się na terenie większości miast Górnego Śląska, czy na obszarze historycznego Śląska. Pierwotnie, jak zakładają historycy, obiekt miał konstrukcję drewnianą i zapewne został przebudowany na murowany już w połowie XIV wieku.
Pierwszy murowany ratusz pochłonął wielki pożar Gliwic w 1601 r., po czym został odbudowany. Jego materiałem budulcowym była cegła, a budynek posadowiony był na kamiennym fundamencie i miał z otynkowane ściany. Do początków XIX wieku, przekryty był dachem, a ten z kolei był pokryty drewnianą dachówką, czyli gontem, dziś spotykanym przeważnie kościołach drewnianych w różnych regionach kraju.
Historycy przypuszczają, że ratusz był przez większość swoich dziejów budynkiem dwukondygnacyjnym z wieżą. Wysokość wieży była uzależniona od zasobności kasy miasta. W zależności od tego jak powodziło się Gliwiczanom, wieża bywała raz bogato zdobiona, a raz jej wysokość obniżano i pozbawiano ją dekoracji. W 1789 roku dokonano podwyższenia wieży, a w 1842 roku gruntownie ją przebudowano. Hełm wieży pokryto wówczas blachą miedzianą, zaś na szczycie umieszczono nową gałkę z iglicą. Gałka została otwarta podczas remontu ratusza w 2002 roku. i wyciągnięto z niej kilka pamiątek związanych z miastm, które znajdują się obecnie w Muzeum w Gliwicach.
Późniejsze przebudowy ratusza przebiegały w XIX i XX wieku. Największych zmian w wyglądzie obiektu dokonano podczas przebudowy w połowie XX wieku. Wtedy bryła budynku zyskała rys klasycystyczny. Obecnie ratusz ma czterokondygnacyjną wieżę z hełmem, iglicą, z podcieniami znajdującymi się po jego wschodniej stronie. Wieżę ratuszową zdobi dziś zegar miejski.
W okresie średniowiecza i w czasach nowożytnych na parterze ratusza znajdowała się sala sądowa i kilka mniejszych pomieszczeń, w tym mieszkanie pisarza miejskiego, a także pokój straży miejskiej (ciekawe, czy już w średniowieczu straż miejska zakładała blokady na koła źle zaparkowanych wozów z końmi.....), natomiast na pierwszym piętrze była główna sala obrad rady miejskiej i poczekalnia. W piwnicach znajdował się wyszynk piwa i wina (coś w rodzaju dzisiejszego pub'u ), a na górze znajdowały się strychy użytkowe, m.in. były także przeznaczane na magazyny.