Współczesna forma kórnickiego zamku to jeden z najlepszych w Polsce przykładów romantycznej architektury neogotyckiej, w rzeczywistości jednak jego początki sięgają XV w., kiedy to wzniesiono w tym miejscu pierwszą murowaną warownię, siedzibę możnego rodu Górków. Po Górkach właścicielami Kórnika byli krótko Czarnkowscy, potem Grudzińscy, a od 1676 r. Działyńscy. W drugiej połowie XVIII w. panią na zamku była Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka, zwana Białą Damą, o której krążą liczne opowieści. Za jej przyczyną zamek został przebudowany na wygodną barokową rezydencję, choć zachowano przy nim istniejący do dzisiaj relikt średniowiecznej twierdzy w postaci szerokiej, wypełnionej wodą fosy. W XIX w. zamek został jeszcze raz gruntownie przebudowany w duchu neogotyku angielskiego według projektu słynnego niemieckiego architekta Karola Fryderyka Schinkla, któremu ostateczny kształt nadał ówczesny właściciel Kórnika - hrabia Tytus Działyński (zm. 1861).
Tytus Działyński otwiera poczet trzech ostatnich wielkich panów Kórnika, których działalność gospodarcza i kulturalna zapisała się złotymi głoskami nie tylko w historii Wielkopolski, ale i całego narodu. Dwaj pierwsi, Tytus i jego jedyny syn Jan Kanty, byli przede wszystkim wielkimi bibliofilami, dzięki którym powstała tutaj jedna z najważniejszych polskich bibliotek, obecnie należąca do Polskiej Akademii Nauk, zajmująca się gromadzeniem, opracowaniem i wydawaniem źródeł historycznych. Spadkobiercą Działyńskich po kądzieli był hrabia Władysław Zamojski (zm. 1924), fanatyk pracy organicznej, który pod koniec życia cały swój ogromny majątek ziemski przekazał państwu polskiemu pod postacią fundacji "Zakłady Kórnickie". Została ona zlikwidowana przez władze komunistyczne w 1952 r., a następnie reaktywowana w roku 2002, choć w znacznie okrojonej formie (bez zamku i posiadłości zakopiańskich). Warto dodać, że hrabia Zamojski, zmuszony przez Prusaków do opuszczenia Wielkopolski, osiadł w swoich dobrach w Zakopanem, gdzie znacząco przyczynił się do rozwoju tej osady (m.in. wykupił staw Morskie Oko i zbudował do niego drogę).
Obecnie wspaniałe wnętrza zamku kórnickiego, wypełnione zabytkowymi sprzętami i pamiątkami po rodzie Działyńskich, są częściowo udostępnione do zwiedzania. Najbardziej okazale prezentuje się ogromna Sala Mauretańska na piętrze, przypominająca swoim wystrojem pałac emirów Grenady w Alhambrze. Wśród zgromadzonych w niej eksponatów uwagę zwracają liczne okazy rozmaitej broni, w tym zbroje i oryginalne kopie husarskie (jedne z nielicznych zachowanych), oraz portrety polskich hetmanów.
Wokół zamku rozciąga się ogromny zabytkowy park w stylu angielskim, który już przez Działyńskich traktowany był także jako arboretum, czyli ogród naukowo-badawczy. Ogród ten, należący od 1952 r. do Instytutu Dendrologii PAN i dostępny dla zwiedzających za osobną opłatą, zajmuje obecnie powierzchnię ok. 50 ha, na której zgromadzono ok. 3,5 tys. gatunków drzew i krzewów. W sąsiadującym z Kórnikiem Bninie (w 1961 r. włączonym do Kórnika) urodziła się poetka Wisława Szymborska, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1996, której ojciec Wincenty był przez wiele lat zarządcą zakopiańskich dóbr Władysława Zamojskiego.
Wnętrza zamku w Kórniku od maja do końca września można zwiedzać od wtorku do niedzieli w godz. 10.00-17.00. Po sezonie w godz. 10.00-16.00. Od połowy grudnia do połowy stycznia zamek jest zamknięty dla turystów.
Zabytkowy zespół pałacowo - parkowy w Kórniku jest miejscem, które warto zobaczyć podczas weekendowych podróży, gdyż stanowi on jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych okolic Poznania.