Kaława po raz pierwszy pojawiła się w materiałach źródłowych w 1257 r. Była wtedy własnością cystersów paradyskich. Od tej pory nazwa jej dosyć często występowała w różnych dokumentach historycznych. Wyłania się z nich obraz wsi niemałej i dosyć zamożnej. W opisach poborów podatkowych na rzecz zamku w Międzyrzeczu (ustalonych przez Kazimierza Jagiellończyka) wspominani są rzemieślnicy, zagrodnicy, komornicy, karczma, wiele łanów sołeckich, kmiecych, opackich, nawet lennych. Taka wieś po prostu musiała mieć własną świątynię.
Przypuszcza się, że pierwszy kościół parafialny ufundowali w niej cystersi jeszcze pod koniec XIII w. Oficjalne dokumenty jednak dopiero w 1435 r. wspominają miejscowego plebana o imieniu Michał. Ze źródeł wiadomo, że świątynia była murowana. Wiadomo też, że w okresie reformacji przez pewien czas pozostawała we władzy protestantów ale w 1596 r. braciszkom z Paradyża udało się ją odzyskać. Złupiona i podpalona w czasie potopu szwedzkiego, została odbudowana z polecenia paradyskiego opata. Następny remont, a właściwie przebudowa w stylu barokowym miała miejsce po pożarze w 1733 r. Kolejny raz poddano budowlę gruntownej renowacji w połowie XIX w. Ściany wzmocniono wówczas przyporami, barokowy hełm wieży zastąpiono spiczastym, pokrytym łupkiem dachem w kształcie ostrosłupa, zmieniono także barokowy charakter wnętrza na neogotycki. W okresie powojennym również ma szczęście do dobrych, dbających o jej wygląd gospodarzy.
Wpisany do rejestru zabytków kościół parafialny p.w. św. Mikołaja usytuowany jest pośrodku szeroko i z rozmachem rozplanowanej wsi o układzie owalnicowym. Otoczono go kamiennym murkiem z ażurowymi, metalowymi bramkami. Za świątynią rzuca się w oczy przedwojenny, zadbany nagrobek miejscowego proboszcza a tuż za jedną z bram - ustawiona na barokowym cokole piękna figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z przełomu XIX/XX w. W miejscowości, po drugiej stronie przecinającej ją na dwie części drogi krajowej nr 3 murowana, trzypoziomowa kapliczka przydrożna z niewielką figurką Chrystusa.